Prije nego što počnete da pijete neki novi lijek za snižavanje krvnog pritiska, protiv depresije, psihoza, angine pektoris, povećanog holesterola u krvi, aritmija, epilepsije ili karcinoma, obavezno pročitajte uputstvo da li može da se uzima u kombinaciji sa grejpfrutom. Jer, utvrđeno je da ovo voće, bilo kao plod, sok ili marmelada, može da izazove interakciju sa više od 40 lijekova! 

Neželjeno dejstvo može da bude posljedica uzimanja lijekova ali i posljedica interakcije među lijekovima, upozoravaju stručnjaci. Što se više lijekova uzima, to je veći i rizik od neželjenih dejstava i interakcija. 

- Najveći broj lijekova i/ili supstanci koje uzimamo metaboliše se u jetri pomoću tzv. mikrozomnih enzima jetre - objašnjava profesor dr Milica Prostran, specijalista kliničke farmakologije, uži specijalista kliničke farmakologije - farmakoterapije Medicinskog fakulteta Univerziteta u Beogradu, član Posebne radne grupe za racionalnu upotrebu antibiotika Ministarstva zdravlja Republike Srbije. - Enzimi su proteinske strukture, i mogu da se inhibiraju ili stimulišu, odnosno indukuju. Najvažniji enzim je CYP3A4, koji učestvuje u metabolizmu - biotransformaciji do 70 odsto svih lijekova i supstanci. 

Sok od grejpfruta inhibira CYP1A2, ali i CYP3A4 enzim. Bioflavonoid naringenin i furanokumarin dihidrobergamotin su ključni sastojci ovog voća koji inhibiraju mikrozomne enzime jetre. 

- Enzimska inhibicija je najčešći mehanizam interakcije lijekova i zavisi od doze lijeka/supstance inhibitora - ističe dr Prostran. - Kompeticija se odvija na aktivnom mjestu enzima. Dolazi do povišenja koncentracije u plazmi svih lijekova u čijem metabolizmu ovi enzimi učestvuju, pa je teorijski moguće pojačanje njihovih farmakoloških odgovora, uključujući i pojavu njihovih neželjenih dejstava. 

Tako, ako neko uzima antiaritmik "amjodaron" i pije litar ili više soka od grejpfruta dnevno moguća je pojava ozbiljne aritmije srca. Uzimanje velike zapremine soka od ovog voća nekoliko dana prije uzimanja "verapamila" može da dovede do zastoja srca. 

- Rabdomioliza ili bolovi u skeletnim mišićima može nastati kada sa "simvastatinom" uzimamo cijelu voćku, jedanput dnevno tokom dvije sedmice - naglašava sagovornica. - Uzimanje marmelade od grejpfruta, i to 1.500 grama u toku jedne sedmice prije započinjanja liječenja "takrolimusom", može da dovede do nefrotoksičnosti, ako pacijent istovremeno uzima ovaj imunosupresivni lijek. 

Svejedno je šta od grejpfruta uzimamo - cijelu voćku, sok, marmeladu, napominje dr Milica Prostran - bitno je da su u pitanju velike količine, odnosno zapremine. Ni faktor vremena, odnosno dužina uzimanja, ne treba da se zanemari. 

- Smatra se da već dvije čaše, ili oko 400 ml soka mogu da dovedu do inhibicije enzima - kaže dr Prostran. - U našoj sredini ovaj sok nije tako popularan kao u zemljama Evrope i Sjeverne Amerike. Svaki sažetak i uputstvo za lijek koje se nalazi u pakovanju, ima opisanu i moguću interakciju propisanog lijeka sa ovim voćem. 

SAMO U UMJERENIM KOLIČINAMA 

SA uzimanjem grejpfruta u kombinaciji sa određenim lijekovima treba biti oprezan, ali ga ne treba po svaku cijenu izbaciti iz ishrane, ističu stručnjaci. 

- Grejpfrut može da se uzima u umjerenim količinama - napominje profesor dr Milica Prostran. - I obavezno treba reći ordinirajućem ljekaru o navikama u ishrani. 

Novosti