Novo stanje nazvano je “kvantno spinskom tečnošću”. 

Istraživači Odjeljenja za energiju Nacionalne laboratorije Ouk Ridž otkrili su da se voda javlja u četvrtom agregatnom stanju kada su njeni molekuli izuzetno zbijeni. Tada kvantni efekti prevazilaze zakone klasične fizike. Četvrto stanje naučnici su predvidjeli prije više od četiri decenije, ali dokazi dosad nisu pronađeni u prirodi. 

Konačno, četvrto stanje otkriveno je u dvodimenzionalnom materijalu sličnom grafenu. 

Fizičari su doveli vodu u takvo stanje tako što su je “sabili” u sićušne kanale kojima je protkan mineral beril (berilijum-aluminijumski ciklosilikat). 

Nakon što su vodu utisnuli u 5 angstrema široke kanale, njeni molekuli su postali delokalizovani i počeli da tuneluju. (Tunel efekat ili tunelovanje, je pojava u kojoj atomska čestica savladava potencijalnu barijeru čak i kad je njena energija niža od visine energije barijere. U klasičnoj fizici tako nešto nije moguće, ali zakoni kvantne to omogućavaju). 

Poslije ulaska u kvantni svijet, atomi molekula vode mogu da postoje u više stanja istovremeno. Zapravo, atomi vodonika razvijaju šest različitih simetričnih orijentacija oko atoma kiseonika, formirajući oblik prstena oko centralnog atoma, umjesto da stoje kao “antene” oko njega, kako je to uobičajeno. 

Atomi vodonika dovode do povećavanja temperature dok tuneluju između svih mogućih konfiguracija. 

Prema fizičarima, zanimljiva činjenica kada je riječ o kvantno spinskoj tečnosti je ta da atomi gube svoj dipolni moment, čim se nađu u novoj konfiguraciji. Tako molekul dobija veći negativni naboj s ugla kiseonika, a veći pozitivni sa strane vodonika. Kada se dipolni moment izgubi, voda se više ne ponaša kao univerzalni rastvarač, jer molekuli više nemaju sposobnost da se vezuju sa drugim molekulima/atomima.

b92