Nakon premijere 28. marta 1963. u njujorškom Muzeju moderne umjetnosti – već je samo mjesto indikovalo promijenjeni status Alfreda Hitchcocka usljed prodorne revalorizacije napravljene unutar francuske politike autora krajem pedesetih – The Birds je naišao na nerazumijevanje i osporavanje.
Iako je uticaj ovog ostvarenja na početku prevashodno bio vidljiv u sferi SF-a, horora i filma katastrofe, iz današnje perspektive The Birds kao remek-djelo predstavlja suštinski napredak u razvijanju upravo režiserove modernističke i metatekstualne estetike.
Iz auteurističkog ugla, The Birds je pretposljednji korak u postepenoj (de)konstrukciji hičkokijanskog para (jedan dugi proces sa Marnie kao kulminacijom), završni i poentirajući primjer režiserove upotrebe simbolizma ptica gdje metafora neizbježno i logički evolvira u 'pravu stvar', i studija Hitchcockove (van)dijegetičke alternacije opsesije i rozačaranja glede njegove posljednje velike plave heroine (opet, sa gorkim personalnim i estetskim raspletom u Marnie).
The Birds je – metaforično i doslovno – dao obrise jedne mračne ontologije u kojoj su haos i slučajnost sugerisali pesimistički svjetonazor. Radi se o ulasku Hitchcocka na prostor koji nije bio njegov privilegovani motivski kompleks: ako izuzmemo famoznu sekvencu čuda u, takođe apartnom, The Wrong Man, može se reći da je The Birds usamljeni primjer u kojem je poznati režiser ponudio metafizički stav.
Naime, odbijajući da locira uzrok globalnog napada ptica na ljudski rod, Hitchcock je pokušao da svoj film postulira unutar transcendentalne vizure (vizuelno reprezentovane posebno u famoznom visokom kadru iz vazduha kada se prikupljaju predatori dok je gradić Bodega Bay u plamenu).
Otud, The Birds je, u strogo žanrovskoj terminologiji, u svojim dalekosežnim implikacijama, preciznije postavljeni horor nego što je to Psycho, bez obzira na mnogo eksplicitnije nasilje koje je prikazano u ovom drugom.
Kao horor film, The Birds označava Hitchcockovu tranziciju od psihološke interiorizacije poremećaja u Psycho ka njegovom ’ospoljenju’, sa ciničkim preokretom: ono što je nekad bilo aberantno i psihotično, sada postaje prirodno, štoviše dio prirodnog poretka.
Elementarne sile užasa nisu više skrivene negdje iznutra, već su itekako očigledne, one su u punom frontalnom napadu. Na taj način, The Birds doseže autentični region frojdovskog unheimlich: stranost (zapleta, ikonografije) ostvarena je putem naturalizacije. Efekt očuđenja neprestano raste, kao u sceni gdje se vrane sakupljaju iza Melanie Daniels (Tippi Hedren): akumulacija, a onda erupcija.
Međutim, kroz ovakav referencijalni okvir, Hitchcock je potpuno simultano uspio da ukomponuje i ono što je njegova najopsesivnija preokupacija: muško-ženski odnos i seksualna dinamika koja se javlja i profiliše u toj ključnoj dihotomiji.
Tako je The Birds zapravo ostvarenje koje govori o kreiranju para u apokaliptičnom kontekstu, u trenutku kada se priroda okreće protiv čovjeka. Unutar takve narativne postavke, osobine ljudskog roda su skoncentrisane na području artificijelnog, visokokultivisanih rituala, što je najbolje vidljivo u ljepoti i gracioznosti, cjelokupnoj ikonografskoj superiornosti famozne Hitchcockove plavuše, oličene u Melanie.
Regres na prirodno, na ’ekološku’ bazičnost, otud znači i gubljenje osnovnih, tj. distinktivnih ljudskih obilježja: agresija ptica je metonimijska konkretizacija neprijateljskog karaktera ’prirodnih’ impulsa.
Ovaj erosni podtekst je snažno naglašen i u režiserovom kameu. Ovdje se autor intenzivnije uključuje u narativni tok, suštinski kroz ’personalnu’ relaciju sa heroinom: kondenzacija podrazumijeva da se metaforički rad teksta očituje u režiserovom djelovanju u spacijalno-pripovjednom regionu.
(Izvor:Vijesti)
