Na leđima su uglavnom prisutne u obliku komedona (čepovi od loja i keratina u izvodnim kanalima lojnih žlijezda) ili upaljenih papulo-pustula. U najtežim slučajevima nastaju duboki, tvrdi i bolni čvorovi, tzv. acne nodulocystica i acne conglobata - koje ostavljaju teške ožiljke.
Svi činioci koji izazivaju stvaranje akni na drugim djelovima kože odgovorni su i za njihovo stvaranje na leđima. Akne nastaju u pubertetu pod uticajem androgena (muških polnih hormona) koji aktiviraju funkcionisanje lojnih žlijezda. U njihovom razvoju značajna je i genetska predispozicija. Kod dječaka akne na leđima su češće i težeg su oblika. Po pravilu su udružene sa aknama na licu, dok se izolovana pojava akni na leđima retko srijeće.
Faktori koji doprinose pogoršanju akni na leđima su:
- upotreba proizvoda za higijenu i njegu kože na bazi ulja i komedogenih supstanci
- nasilno istiskivanje sadržaja iz upaljenih bubuljica
- nošenje odeće ili rančeva koji ne propuštaju vazduh i doprinose pretjeranom znojenju i iritaciji usljed trenja
- često pranje i čišćenje agresivnim sapunima i drugim sredstvima, što dovodi do isušivanja kože i kompenzatornog pojačanog lučenja lojnih žlijezda
- sunčanje – posle početnog poboljšanja, redovno dolazi do pogoršanja, usled zadebljanja rožastog sloja pod uticajem UV zraka
- visoka temperatura i vlažnost vazduha koje dovode do hiperhidratacije i bubrenja najpovršnijeg, rožastog sloja kože i zatvaranja pora, pa se loj teže eliminiše
- neki lijekovi (anabolici, antiepileptici, vitamin B12, litijum i dr)
- napici i hrana bogata šećerom, kao i prekomjerno unošenje mlijeka i mliječnih proizvoda
Liječenje akni na leđima sprovodi se zavisno od težine bolesti
Osim estetskog, za mnoge oboljele akne su i veliki psihosocijalni problem. Stoga je veoma važno da se blagovremeno potraži pomoć dermatologa i sprovede individualno prilagođena terapija i tako izbjegne stvaranje ožiljaka.
Liječenje akni na leđima sprovodi se zavisno od težine bolesti. Cilj je smanjiti lučenje lojnih žlijezda, djelovati keratolitički (pojačati ljuštenje i odstranjivanje mrtvih ćelija epiderma i tako spriječiti nastajanje komedona) i zaustaviti rast i razvoj bakterija koje nastanjuju lojne žlijezde i pokreću upalni proces. Terapija se kod lakših oblika uvijek započinje lokalnim sredstvima u vidu losiona, gelova, krema. Od lokalnih preparata najčešće se primjenjuju benzoil peroksid, BHA i AHA kisjeline (salicilna kisjelina, glikolna i dr), antibiotici (klindamicin, eritromicin), azelaična kisjelina, retinoidi (derivati vitamina A). Prema potrebi se mogu primjenjivati i hemijski pilinzi. Hemijski pilinzi značajno doprinose uspješnom liječenju akni, kao i fleka i ožiljaka od akni – zahvaljujući svom keratolitičkom i protivupalnom dejstvu, inhibiciji stvaranja komedona i pojačanog lučenja lojnih žlijezda.
Kod težih oblika akni, uz lokalnu, sprovodi se i sistemska terapija antibioticima (tetraciklin, doksiciklin, minociklin, eritromicin), antiandrogenima (ciproteron acetat, spironolakton), hormonima (oralni kontraceptivi) i retinoidima (izotretinoin – najefikasniji lijek koji se primjenjuje kod teških oblika akni, kao i umjerenih – koji nisu imali povoljan terapijski odgovor na primjenu drugih lijekova).
(Izvor:wannabemagazine.com)
