Nova realnost i nove tehnologije omogućavaju različite vrste izjašnjavanja. Evropa je proslavila svoj dan, dan koji je ujedno i dan pobjede nad fašizmom.

9. maj se slavi nizom manifestacija tako da mnoge stvari koje se tog dana dogode ostanu u sjenci parada, koncerata i prigodnih političkih govora. Jedna od njih je i činjenica da je Evropska Komisija na Dan Erope pokrenula jedinstven projekat kojim poziva građane Unije da iznesu svoje mišljenje o razvoju Evropske Unije u budućnosti.

Ovo je prvi put da je Komisija sazvala građanski odbor (u razdoblju od 5. do 6. maja) radi pripreme javnog savjetovanja. Grupa od 96 evropskih građana okupila se u Evropskom ekonomskom i socijalnom odboru u Briselu i zajednički izradila internet anketu sa 12 pitanja.

Ovaj prvi i za sada jedinstveni primjer participativne demokratije znači da građani imaju glavnu ulogu u raspravi o budućnosti Evrope.

Riječ je o savjetovanju koje je dio šire rasprave o budućnosti Evrope koja je pokrenuta uporedo sa objavom Bijele knjige 1. marta 2017. Savjetovanje je pripremio građanski odbor od 96 članova iz 27 država članica, koji su se sastali kako bi zajednički odlučili koja će pitanja uputiti svojim evropskim sugrađanima.

Žan Klod Junker, predsjednik Evropske Komisije u susret evropskim izborima kazao je da je vrijeme da Evropljani odluče kako će izgledati Evropska Unija sa 27 članica. Nezavisno o rezultatu, smatra da to mora biti Evropa koju grade njeni građani.

Žan Klod Junker

“Svrha pokrenutog savjetovanja je da saznamo kakvu budućnost želimo za sebe, svoju djecu i našu Uniju? Sada je trenutak da evropski građani jasno i glasno iznesu pitanja koja ih se tiču i kažu što očekuju da njihovi čelnici učine po tim pitanjima.” kazao je Junker.

Mnogi Evropskoj Komisiji zamjeraju otuđenost od onih na koje se njihove odluke odnose. Unija predstavlja nadnacionalni nivo a u njoj se najvažnije odluke donose i dalje na nacionalnom nivou država članica. Ovo savjetovanje je dio velike rasprave o budućnosti Evropske Unije i održava se paralelno sa dijalozima koje sa građanima organizuju Komisija i države članice. U proteklih šest godina održano je 700 javnih rasprava u 160 gradova. Još 500 takvih rasprava treba da se održe  u narednih godinu dana, do evropskih izbora koji će se održati u maju 2019.

Osim Komisije dijaloge s građanima sada organizuju i nacionalne vlade u svim državama članicama nakon što je Francuska pokrenula inicijativu koju su podržali svi šefovi država ili vlada buduće EU27. Komisija razmjenjuje svoja iskustva s državama članicama. Savjetovanje je otvoreno do sastanka na vrhu u Sibiu u Rumuiji, koji će se održati 9. maja 2019., nekoliko dana pred izbore za evropske institucije.

Tada će evropskim liderima biti predstavljen finalni izvještaj skoro sedmogodišnjeg sakupljanja podataka kakvu to Uniju žele njeni građani. Tada će se i znati da li se digitalna neposredna demokratija i isplati.