“Suština i cilj finansijske istrage je da se pronađe nezakonito stečena imovina i pribave valjani dokazi kojima se to potvrđuje”, kazala je specijalna tužiteljka Lidija Vukčević.

Taj je alat korišten prilikom zadavanja najjačeg udarca kriminalnom miljeu u Crnoj Gori tokom 2016. i 2017. godine. Tada je Specijalno tužilaštvo oduzelo imovinsku korist vrijednu 29.579.897 eura koliko je kroz finansijske istrage dokazano da su okrivljeni stekli izvršenjem krivičnog djela.

“Radi se o predmetima visoke korupcije, u kojima je imovina oduzeta od okrivljenih po sporazumima o priznanju krivice, koje je Viši sud u Podgorici prihvatio i ti postupci su pravosnažno okončani. Ovi predmeti su pokazali efikasnost primjene instituta sporazuma o priznanju krivice, budući da se u relativno kratkom periodu došlo do pravosnažnog okončanja postupka i vraćanja nezakonito stečene imovinske koristi lokalnoj samoupravi i državi. Sa jedne strane, izvršioci tih krivičnih djela su osuđeni na višegodišnje zatvorske kazne, a drugi cilj koji je postignut je oduzimanje milionske imovinske koristi koju su okrivljeni stekli izvršenjem tih krivičnih djela”, pojasnila je Vukčević.

Ona ističe da je oduzimanje imovine proisteklo iz krivičnog djela nekada važnije i od same osude izvršilaca krivičnih djela iz kojih nezakonita dobit proističe. Oduzimanje često više pogađa okrivljene od same osude.

Posljednji pozitivan ishod finansijske istrage koju je sprovelo Specijalno tužilaštvo dogodio se prije nekoliko dana kada je Viši sud donio odluku kojom se od supruge Svetozara Marovića, Đurđine oduzima novoizgrađena luksuzna vila u najelitnijem dijelu Budve, a koju je ona navodno prodala Radojici Krstoviću iz Tivta. Ovom odlukom Viši sud je prihvatio stav specijalne tužiteljke Lidije Vukčević da ova nekretnina potiče od novca iz kriminalne djelatnosti.

Vukčević navodi da finansijske istrage pokazuju dokle ide kreativnost počinilaca krivičnih djela namjerenih da prikriju nezakonito stečenu imovinu.

“Praksa pokazuje da izvršioci krivičnih djela, a posebno krivičnih djela korupcije, naročito korupcije na visokom nivou, dobro sakrivaju imovinu koju su nezakonito stekli, upisujući je na imena drugih lica, uz dogovor sa njima; zameću tragove i to rade godinama. Zato tužilac mora preko imovine dokazati vezu između okrivljenog i formalno upisanih vlasnika”, poručila je ona.

To je naročito, kako napominje, teško kada se ima u vidu da su u pitanju bliski prijatelji, poslovni saradnici ili rođaci okrivljenih koji putem raznih pravnih poslova kao što su ugovori o kreditu, zajmu, poklonu dokazuju da su tu imovinu stekli na zakonit način.

Na prijedlog Specijalnog tužilaštva od 2016. godine do sada sud je privremeno blokirao 103.516,57 eura na računima fizičkih lica i 1.064.074,86 eura na računima pravnih lica, radi očuvanja imovinske koristi stečene kriminalnom djelatnošću i radi mogućeg naknadnog oduzimanja.

Osim novčanih sredstava, sud je za isti period privremeno blokirao 13.860 metara kvadratnih stambenog prostora, 12.944 metra kvadratna poslovnog prostora, 439 metara kvadratnih garaže, 2.964 metra kvadratna dvorišta, 449.493 metra kvadratna zemlje.

Na listi blokiranih stvari našli su se i motocikl, jahta i osam luksuznih automobila.

Specijalno državno tužilaštvo je u toku 2017. godine pokrenulo finansijske istrage protiv ukupno 114 osoba i četiri kompanije, dok su u ranijem periodu pokrenute dvije finansijske istrage protiv ukupno 79 lica koje su i dalje aktivne.

Tokom 2018. godine specijalni tužioci su donijeli naredbe o sprovođenju finansijske istrage protiv ukupno 47 osoba i 10 pravnih lica.

Istraga o Atlas grupi

Samo u predmetu protiv Atlas grupe privremeno je blokirano 62.761.813 eura koji se nalaze na računima 112 rezidentnih pravnih lica. Dokazi prikupljeni u izviđaju su doveli do toga da je Specijalno tužilaštvo u saradnji sa specijalnim policijskim odjeljenjem, početkom decembra 2018. godine pokrenulo krivičnu istragu protiv ukupno 79 fizičkih i 95 pravnih lica, zbog sumnje da su u periodu od početka 2011. godine do novembra 2018. godine kao članovi kriminalne organizacije radi sticanja nezakonite dobiti, na području Crne Gore počinili krivična djela pranje novca.

Iz prikupljenih dokaza proizilazi sumnja da su pravna lica preko računa otvorenih kod Atlas banke i korišćenjem sistema e-komerc prebacivali novac svojim osnivačima nerezidentnim pravnim licima, na račune u Crnoj Gori, u zemlji porijekla i u of-šor destinacijama. Na taj način prebačeno je oko 550.000 eura za koje Specijalno tužilaštvo sumnja da potiču iz kriminalne djelatnosti.

Jedini način da se doskoči kreativnosti u skrivanju nezakonite imovine, prema Vukčević su jačanje i stalno usavršavanje kapaciteta timova koji se bave finansijskim istragama.