Jedan od takvih pisaca sa naših prostora svakako je Dragan Velikić – otuda je i njegov poslednji roman „Bonavia“ (Stubovi kulture, Beograd, 2012 / drugo izdanje: Laguna, Beograd, 2012) izazvao očekivanu pažnju u regionu.
Uporišne tačke
Već od ranije poznat kao pisac koji svoju mitologiju gradi na relaciji: Rijeka/Pula – Beograd – Budimpešta – Beč, ovom „mitell-europskom“ geografskom, kulturnom i intimnom prostoru Velikić najvećim delom ostaje veran i u svojom poslednjoj knjizi. Ovaj put, međutim, taj vektor malkice se razliva, odnosno širi i na Boston, Zemun – ali i jedan sasvim nov, virtuelen i(li) prilično stvaran, prostor blogova, veb sajtova ili, kako Velikić kaže, „svetovima ugašenih internet adresa“ kao one „uporišne tačke“ koja njegovim junacima služi za preispitivanje sve maglovitijih osećaja pripadništva, bez kog, postoji verovanje, svaka intimna, emotivna istorija jeste značajno uskraćena. Junaci Velikićevog novog romana su izgnanici. Četvoro mladih ljudi koji, svako iz svoje vizure, svojim životima koji se (ne)očekivano povremeno prepliću, pokušavaju da odgovore na ona pitanja koja sebi svakodnevno postavljaju svi oni koji su sa ovih prostora voljno ili nevoljno morali da odu. Iskustvo odlaska, ali i mentalna (ne)mogućnost istog Velikićeve junake prati poput one teške, zatvoreničke kugle, koju kao lični, emotivni teret vuku za sobom gde god da se zapute.
Među srpskim, a rekao bih i ex-jugoslovenskim književnicima današnjice na prste jedne ruke mogli bi se nabrojati autori čije se nove knjige iščekuju sa onom vrstom čitalačke i intelektualne pažnje i radoznalosti koja, recimo, može da se opiše kao karakteristična za velike i ozbiljne literarne i kulturne scene. Uostalom, šta je to što jednu književnost čini značajnom ako ne upravo taj osećaj poverenja probuđen kod čitaoca koji je (napokon) pronašao vlastitog pisca. Naravno, sa druge strane stoji pisac koji to i takvo poverenje ničim ne izneverava.
Emotivni bezdani
Sve ove slike i (o)sećanja integrisane su specifičnom atmosferom kojom Dragan Velikić, majstorski precizno, oivičuje emotivne okvire i bezdane koji sa svih strana okružuju junake njegove nove knjige. Dramaturgiju romana u njegovom devetom, završnom poglavlju, Velikić usložava time što u knjigu uvodi i (auto)biografske podatke, kroz detalje krajnje lične priče o vlastitim roditeljima, uverenju pisca našeg romana da je začet upravo u jednoj od soba riječkog hotela „Bonavia“, njegov skoro šest decenija kasniji povratak i književni nastup u riječkoj knjižari „Jesenski i Turk“, ponovni boravak u hotelu „Bonavia“, preplitanje elemenata lične i kolektivne memorije. Naposletku – krug koji se zatvara sa punom svešću o tome kako oko njega uvek postoje/formiraju se novi, slični krugovi koji u sebi zadržavaju odraz(e) međusobnog prisustva…
Velika knjiga
Na osnovu izrečenog jasno je da Velikićeva „Bonavia“ predstavlja jednu toplu, u jednakoj meri sasvim ličnu ali i mnogo širu, opštiju (ljubavnu) priču o traženju/gubitku/ponovnom nalaženju i uspostavljanju onih intelektualnih i emotivnih koordinata koje bi mogle biti bliske čitavim generacijama ljudi odraslih na nekadašnjem zajedničkom jugoslovenskom istorijskom, kulturnom i emotivnom prostoru. Unekoliko komunikativniji nego prethodni Velikićevi romani, „Bonavia“ spade među one retke, utoliko dragocenije knjige nakon čijeg čitanja pogled na neke događaje iz naše skorašnje prošlosti više nije isti – kako na racionalnom, tako, u mnogo većoj meri i na onom intuitivnom, emotivnom planu.
Jezički raskošan, precizan i sugestivan, roman „Bonavia“ Dragana Velikića u svakom pogledu jeste značajna i velika knjiga našeg vremena.
Roman o odlascima
„Bonavia“ je i roman o putovanjima. Tačnije o odlascima. Kako geografskim (iz mesta A u mesto B) tako i onim svakodnevnim, unutrašnjim putovanjima i egzilima unutar čijih koordinata se i naša percepcija sebe, vlastih, individualnih ali i kolektivnih prošlosti, zavisno od percepcije, odnosno vizure i mesta sa kog posmatramo – parafraziraću naslov romana jednog drugog pisca – te „ostatke nestvarnih života“ od kojih niti možemo da pobegnemo, niti pak da ih prevladamo i iskoristimo u novodosegnutoj svakodnevici. „Bonavia“ jeste naziv poznatog riječkog hotela koji kako u Velikićevoj ličnoj, tako i u intimnim istorijama njegovih junaka, ima snažan emotivni značaj – ali, istovremeno, u prevodu s italijanskog, to je i „srećan put“, kao rečenica koja se govori onima koji odlaze.
(Izvor:Pobjeda)
