Doktorka Račić-Arsović za portal Kodex govorila je o liječenju, hirurškim zahvatima, procesu oporavka pacijenata, koji su pored kovid infekcije imali i druge zdravstvene probleme koji su zahtijevali hitnu intervenciju.

Za građane Crne Gore imala je i najvažniji savjet - vakcinacija bilo kojom dostupnom vakcinom protiv koronavirusa.

Kodex: Koliko je pandemija koronavirusa uticala na hirurške intervencije u bjelopoljskoj bolnici?

Dr Račić-Arsović: Što se tiče naše bolnice ona je u prvih 6 mjeseci od početka pandemije bila tzv. čista bolnica gdje su se operisali svi kovid negativni pacijenti iz opština na sjeveru Crne Gore, tako da je u tom periodu obim posla bio izuzetno veliki po pitanju hitnih operacija, a sa druge strane obustavljen je elektivni program tj. planirani operativni zahvati koji nisu hitni, i to je trajalo do unazad par mjeseci.

Kodex: Koji je period nakon kojeg osobe koje su preležale kovid mogu da se podrvgnu operaciji?

Dr Račić-Arsović: Kada se operisati nakon preležane kovid infekcije zavisi od toga o kojoj hirurškoj bolesti je riječ i koju intervenciju zahtijeva. Ukoliko je u pitanju akutno hirurško stanje, operativno liječenje se vrši odmah kod svih pacijenata pa i kod onih koji su u tom trenutku pozitivni na virus, to svakako podrazumijeva i veći rizik za samog pacijenta. Kod hirurških oboljenja koja nisu hitna planiraju se operacije, one se vrše onda kada je opšte stanje pacijenta zadovoljavajuće tako da rizik koji sa sobom nosi operativni zahvat bude minimalan. Da li je kod nekog bezbjedno izvršiti operativni zahvat procjenjuje se na osnovu opšteg pregleda pacijenta, laboratorijskih analiza, pregleda od strane interniste i naravno prije same operacije pregleda i procjene anesteziologa. Za pacijente koji su preležali kovid vrijeme kada će moći da se operišu se ne može precizirati, već to zavisi od težine kliničke slike koju je pacijent imao zbog kovid infekcije, posljedica koje je bolest ostavila kao i pridruženih bolesti koje ima. Najnoviji naučni radovi u svijetu su dokazali da je povećan rizik od razvoja postoperativne sepse, upale pluća, ARDS-a i vaskularnih komplikacija nakon koronavirusa.

"Bio povećan broj hirurških pacijenata koji imaju tešku kliničku sliku", foto: Privatna arhiva 

Kodex: Da li je vaše iskustvo pokazalo da se ljudi koji se podvrgnu hirurškim zahvatima, a preležali su kovid, teže oporavljaju od istih?

Dr Račić-Arsović: Moje iskustvo je pokazalo da je u sklopu kovid infekcije bio povećan broj hirurških pacijenata koji imaju tešku kliničku sliku i koji dolaze u prilično zapuštenom zdravstvenom stanju na pregled. Djelovalo mi je i da je povećana incidenca pojedinih hirurških oboljenja koja zahtijevaju operativno liječenje, naročito kod djece. Takođe mislim da su vaskularne komplikacije dominantna problematika u sklopu i nakon kovid infekcije. Što se tiče oporavka pacijenata nažalost, on je duži i teži kod ljudi sa ili nakon infekcije kovid virusom, to smo uvidjeli u našoj bolnici, a takođe je i dokazano najnovijim istraživačkim radovima u svijetu.

Kodex: Kako ste Vi kao hirurg ljekar doživjeli pandemiju?

Dr Račić-Arsović: Što se tiče mog ličnog stava po pitanju pandemije, prije svega sam se trudila da razumijem sa medicinskog aspekta šta zapravo virus radi našem organizmu, na koji način se mi branimo, na koji način terapijski da djelujemo- ukratko rečeno ako se već suočavamo sa nečim što je novo i nepoznato koliko od ovoga što do sada znamo može biti korisno za mene kao ljekara da pomognem i pacijentima i sebi. Medicina je oblast gdje učite tokom cijelog života, sa trajanjem pandemije pojavljivala su se nova saznanja, dokazi, smjernice te su nam mnoge stvari vremeno postale jasnije, trudili smo se da pratimo i djelujemo u skladu sa onim sto preporučuje Svjetsk zdravstvena organizacija(SZO). 

Kodex: Da li ste se vakcinisali i šta mislite o procesu vakcinacije u Crnoj Gori?

Dr Račić-Arsović: Primila sam vakcinu nedugo nakon što su nam postale dostupne u Crnoj Gori, tada je u opticaju bila Sputnjik V vakcina. Sada su dostupne vakcine gotovo svih proizvođača tako da su ljudi u prilici da biraju sa kojom vakcinom žele da se imunizuju. Mislim da je organizacija same vakcinacije na nivou naše opštine odlična, da ljudi iz primarne zdravstvene zastite obavljaju vrhunski posao. 

Dr Račić-Arsović primila Sputnik V vakcinu, foto: Privatna arhiva

Kodex: Šta bi savjetovali osobama koje su još u nedoumici oko primanja vakcine protiv kovida?

Dr Račić-Arsović: Onima koji su i dalje u nedoumici u vezi vakcinacije, možda mogu pomoći ličnim primjerom. JA SAM SE VAKCINISALA, vakcinisali su se i svi punoljetni članovi moje porodice, VI takođe imate pravo na lični izbor. Ako pitate zašto sam ja rekla DA vakcini - to sam uradila zato što smatram da će mi pomoći da prođem sa lakšom kliničkom slikom ukoliko obolim od ovog virusa ili možda uopšte neću ni oboljeti.

_{*Članak je izrađen uz podršku Ministarstva javne uprave, digitalnog društva i medija u sklopu projekta Doprinos imunizaciji protiv koronavirusa građana sjevera Crne Gore „Bolje spriječiti nego liječiti“. Stavovi izraženi u ovoj publikaciji isključiva su odgovornost autora i ne odražavaju stavove Ministarstva javne uprave, digitalnog društva i medija.}