Pravo glasa ima 60,4 od 83 miliona stanovnika Njemačke, a to mogu učiniti do 18.00 časova.

Prema posljednjim anketama socijaldemokrate sadašnjeg ministra finansija Olafa Šolca su u maloj prednosti sa 25 odsto iskazanih namjera glasača dok će za konzervativce Armina Lašeta glasati između 22 i 23 odsto, što je istorijski niska podrška za partiju odlazaće kancelarke, prenosi Frans pres.

Savezna izborna komisija odobrila je kandidaturu ukupno 54 partije, ali će na izbore izaći 47 partija. Takmiči se 6.211 kandidata, među kojima 2.024 žene.

Glavna borba vodi se između konzervativnog bloka Angele Merkel, socijaldemokrata i opozicione stranke Zeleni.

Konzervativna koalicija, koju čine Hrišćansko-demokratska unija (CDU) i Hrišćansko-socijalna unija (CSU), bori se da izbjegne poraz od Socijaldemokratske partije Njemačke (SPD), prvi od 2002. godine. Te tri stranke sada čine veliku crno-crvenu koaliciju.

Najnovije ankete ukazuju na tijesnu trku demohrišćanskog bloka CDU-CSU i socijaldemokrata, kojima daju blagu prednost, dok su Zeleni na trećem mjestu.

Očekuje se da u Bundestag uđu i partije koje su i do sada imale poslanike, liberalna Slobodna demokratska stranka (FDP), ekstremno desna Alternativa za Njemačku (AfD) i Ljevica, koja je na krajnje lijevim pozicijama.

CDU, aktivna u cijeloj zemlji sa izuzetkom Bavarske, i CSU, koja djeluje samo u Bavarskoj, istakle su kao kandidata za kancelara Armina Lašeta, guvernera najmnogoljudnije njemačke pokrajine Sjeverna Rajna-Vestfalija.

Socijaldemokrate su se odlučile za dosadašnjeg vicekancelara i ministra finansija Olafa Šolca, a kandidatkinja Zelenih je kopredsjednica stranke Analena Berbok.

Rejting Šolca je rastao posljednjih nedelja, uz pad podrške njegovim rivalima, predsjedniku CDU Lašetu i Analeni Berbok. Šolca su građani proglasili i pobjednikom sve tri televizijske debate kandidata za kancelara.

Ankete pokazuju da nijedna stranka neće dobiti 30 odsto glasova, što bi bio rekordno slab rezultat prvoplasirane partije u Njemačkoj. Pobjednička partija do sada je najmanje glasova dobila 1949. godine, kada je CDU osvojila 31 odsto.

Takav ishod će gotovo izvjesno dovesti do dugih pregovora o novoj vladajućoj koaliciji.

Osvajanje prvog mjesta bio bi veliki podsticaj za socijaldemokrate, koje su dale tri od osam posleratnih kancelara, ali su u 12 od posljednjih 16 godina bile slabiji partner u vladama Angele Merkel.

Broj mogućih koalicija je velik. Ukoliko ne bude ponovo formirana velika koalicija CDU-CSU i SPD, što u ovom trenutku obije strane isključuju, analitičari ukazuju da su realne tri opcije.

Prva je takozvana "semafor koalicija“ SPD, Zelenih i FDP, kod koje glavnu prepreku predstavlja to što liberali preferiraju ulazak u vlast sa ideološki bližim demohrišćanima.

Savez koji mnogi smatraju najvećom šansom Armina Lašeta da se domogne funkcije kancelara bila bi koalicija CDU-CSU sa Zelenima i liberalima. Za tu "Jamajka koaliciju“, prozvanu tako zbog partijskih boja crno-zeleno-žuto, najveća prepreka je jaz između demohrišćana i Zelenih u budžetskoj i finansijskoj politici.

U obzir dolazi i crveno-zeleno-crvena koalicija SPD, Zelenih i Ljevice, ali su za nju ključna prepreka ozbiljne razlike u pogledu njemačke spoljne politike, pošto se Ljevica zalaže za okončanje svih misija nejmačke vojske u inostranstvu i za raspuštanje NATO-a.

Olaf Šolc je u više navrata naglasio da bilo kakvo učešće u vladi čija bi okosnica bile socijaldemokrate, podrazumijeva privrženost NATO-u i vrijednostima EU.

Vodeće stranke iznose različite stavove u pogledu ekonomije i klimatskih promjena.

Dok Lašet insistira da ne treba da bude povećanja poreza u vrijeme oporavka od pandemije korona virusa, Šolc i Berbok se zalažu za povećanje poreza najbogatijim Njemcima, kao i minimalne zarade.

Kad je riječ o borbi protiv klimatskih promjena, konzervativci polažu nade u tehnološka rešenja i tržišni pristup, dok Zeleni žele da znatno povećaju cijene ugljenika i da okončaju upotrebu uglja ranije nego što je planirano.

Socijaldemokrate ističu potrebu zaštite radnih mjesta dok najveća evropska ekonomija prelazi na energiju koja je u većoj mjeri zelena, navodi Asošiejted pres.

Merkel, koja je i dalje veoma popularna u Njemačkoj, objavila je 2018. godine da se neće kandidovati za peti kancelarski mandat, uslijed čega su današnji izbori prvi u posleratnoj Njemačkoj na kojima se aktuelni kancelar ne bori za reizbor.

Odlazeća kancelarka nije samo jedina žena, već je i najmlađa osoba koja je preuzela tu funkciju, pošto je 22. novembra 2005. imala 51 godinu. Ona je 16 godina kancelarka, a duge mandate na čelu vlade imala su još dva nekadašnja lidera CDU, Helmut Kol (1982–1998) i Konrad Adenauer (1949–1963).

Na izborima učestvuje 47 stranaka, što je rekord od ujedinjenja dvije Nemačke 1990. godine, ali šanse za ulazak u parlament ima mali broj njih.

Na prethodne parlamentarne izbore, 2017. godine, izašlo je 76,2 odsto građana Njemačke s pravom glasa. Rekordna izlaznost na izborima bila je 91,1 odsto, 1972. godine, u tadašnjoj Zapadnoj Njemačkoj. Najmanji odziv birača zabilježen je 2009. godine, 70,8 odsto.

Birači mogu da glasaju na biračkom mjestu ili poštom. Udio građana koji glasaju putem pošte u stalnom je porastu i iznosio je 28,6 odsto 2017. godine. Zbog pandemije korona virusa, sada se očekuje novi rekord.

Odmah nakon zatvaranja biračkih mjesta u 18.00, biće objavljeni rezultati na osnovu izlaznih anketa, odnosno izjašnjavanja građana za koga su glasali, neposredno po izlasku sa biračkih mjesta.

Nešto kasnije će biti objavljene prve projekcije, a  "privremeni rezultati“ posle ponoći ili ujutru. Do objave zvaničnih konačnih rezultata može da prođe i nekoliko sedmica.