Dvoje ljudi, koji su bili među prvim pacijentima koji su liječeni revolucionarnom CAR-T terapijom, koja uništava ćelije specifičnih vrsta raka sopstvenim modifikovanim ćelijama, i dalje imaju ćelije koje ubijaju rak poslije decenije i nema znakova recidiva.

Ovo otkriće sugeriše da je terapija CAR T-ćelija “lijek” za određene vrste raka krvi, iako se pokazalo da je liječenje solidnih tumora veći izazov.

Terapija CAR-T ćelijama funkcioniše zahvaljujući genetskom inženjeringu T-ćelija pojedinca koje prepoznaju i uništavaju ćelije raka. T ćelije su vrsta bijelih krvnih zrnaca koja mogu prepoznati i uništiti strane ćelije, uključujući ćelije raka. CAR T-ćelije su stvorene tako da budu bolje u otkrivanju ćelija raka.

U Velikoj Britaniji, terapija je odobrena za djecu i mlade odrasle osobe sa B-ćelijskom akutnom limfoblastnom leukemijom i za odrasle sa određenim vrstama limfoma, od kojih su svi rak krvi.

U ispitivanjima, CAR-T terapija je bila izuzetno uspješna, dovodeći pacijente koji su imali samo mjesece života u remisiju, ali dugoročni efekti nisu detaljno proučavani.

Profesor Karl Džun sa Univerziteta Pensilvanije u Filadelfiji i njegove kolege izvijestili su u časopisu Nature da ćelije dva pacijenta koji su bili liječeni napreduju 10 godina kasnije.

Oba pacijenta su patila od hronične limfocitne leukemije kada su primili terapiju CAR-T 2010. godine i postigli potpunu remisiju u roku od samo nekoliko mjeseci liječenja, što znači da su svi znaci i simptomi njihove leukemije nestali,prenosi Jutarnji.hr.

Danas nemaju rak. Jedan od pacijenata Dag Olson rekao je da je nakon tretmana počeo da trči polumaratone. Kada su istraživači pregledali krv pacijenata, i dalje su mogli da identifikuju CAR T-ćelije koje su bile u stanju da proliferišu i ubijaju ćelije raka, kao i druge koje pomažu u oblikovanju imunoloških odgovora.

“Ove ćelije nazivamo živom terapijom, ali smo takođe bili veoma iznenađeni da su i dalje u stanju da ubijaju ćelije raka čak i 10 godina nakon terapije. Ne možemo reći da li je svaka ćelija raka nestala u roku od tri nedjelje od tretmana, ili je nastavila da se pojavljuje, a zatim je uništena, ali znamo da su ove CAR T ćelije radile svoj posao. One su uporne i funkcionalne”, rekao je profesor Džun.

Profesor Martin Pule, direktor programa CAR T-ćelija Instituta za rak UCL, rekao je: “Prije deset godina, CAR T-ćelijska terapija je bila terapijski pristup koji je vrlo malo naučnika praktikovalo i smatran je marginalnim pristupom i malo vjerovatnim. Ovaj rad nam pokazuje da CAR T ćelije mogu pacijentima sa rakom koji više ne reaguju na hemoterapiju dati remisiju koja traje deceniju.”

Profesor Dejvid Porter sa Univerziteta u Pensilvaniji, koji je bio uključen u studiju, rekao je da tim nije bio spreman za to koliko će ova terapija biti uspješna.

“Ljekari koji liječe rak ne koriste riječ izliječen olako ili da budemo iskreni, vrlo često. Ali sada imamo pacijente poput Daga koji nisu imali recidiv i zaista vjerujemo da možemo da počnemo da koristimo riječ liječenje“, rekao je Porter.

CAR-T terapija ne funkcioniše kod svih pacijenata ili za sve vrste raka. Takođe je veoma intenzivna i skupa, iako profesor Džun kaže da će troškovi biti smanjeni.

“Čvrste tumore je teže liječiti CAR T ćelijama jer su okruženi proteinima i ćelijama koje ih štite od imunog sistema. Ovo se zove tumorsko mikrookruženje. Znamo da CAR T ćelije mogu dobro da djeluju protiv čvrstih tumora. Oni su pokazali da su aktivni kod čvrstih karcinoma poput neuroblastoma, međutim, CAR T ćelije su preplavljene mikrookruženjem“, rekao je profesor Pula.

T ćelije druge generacije su dizajnirane tako da prepoznaju tumor i da se odupru mikrookruženju i testiraju se u kliničkim ispitivanjima, uključujući i jedno kod pacijenata sa leukemijom.