Poštanska štedionica, čiji je puni pravni naziv Banka Poštanska štedionica a.d. Beograd je jedna od najvećih banaka u Srbiji. Osnovana je 1921. godine sa sjedištem Beogradu. Od aprila 2022. godine jedina je banka koja posluje na srpskom tržištu u većinskom vlasništvu Vlade Republike Srbije.

Ranije danas, portal Nova.rs objavio je da su u toku intenzivni pregovori o akviziciji. Mjesecima unazad spekuliše se o tome da će banku koja ima milionske gubitke da kupi neko iz regiona ili Evrope, a ukoliko pregovori budu tekli po planu, to bi mogla da postane upravo Srbija, i to preko neke od banaka u kojima ima većinski vlasnički udio.

Kako piše Nova.rs, već nekoliko mjeseci vode se pregovori o kupovini Prve banke, odnosno većinskog dijela akcija.

Tako je, kako navode, izvršni direktor Prve banke Tarik Telaćević u utorak, 4. juna, boravio u Beogradu, gdje je predstavio poslovne bilanse i ostale važne informacije o banci.

Inače, Prva banka je akcionarsko društvo, a 41,46 odsto akcija posjeduje Aco Đukanović, brat doskorašnjeg predsjednika Crne Gore Mila Đukanovića.

Zašto Srbija želi crnogorsku banku?

Glavni razlog za kupovinu Prve banke je, kako navodi Nova.rs, uspostavljanje direktnog platnog prometa između Srbije i Crne Gore.

Takođe, Srbija je, dodaje portal, zainteresovana i za kupovinu akcija koje u ovoj banci ima Elektroprivreda Crne Gore (EPCG), a u pitanju je 19,75 odsto vlasničkog udjela.

Pored toga, Prva banka ima razvijenu infrastrukturu koja bi bila podrška platnom prometu Srbije i Crne Gore.

Takođe, godišnja razmjena dobara i usluga između Srbije i Crne Gore je oko milijardu eura, a plaćanja po trenutnom sistemu se vrše preko korespodentskih banaka, što, naravno, povećava troškove tih transakcija.

Koji su sledeći koraci?

Kako navodi portal, u narednom periodu očekuje se dobijanje saglasnosti regulatornih organa. Nakon toga, trebalo bi da se uđe u sam proces realizacije. Tada bi Srbija postala vlasnik Prve banke.

"Ovaj posao značio bi prvi ozbiljniji ulazak Srbije na tržište Crne Gore, a samim tim i označio početak nove ere u međusobnim odnosima, tako da je jasno da je ova transakcija prožeta i političkim, a ne samo ekonomskim, motivima", navodi portal Nova.rs.

Propast Prve banke

Još u finansijskom izvještaju koji je na sajtu crnogorske berze objavljen u maju, revizor je naveo da postoji interesovanje za kupovinu većinskog paketa akcija banke od strane „strateških investitora iz Evrope i regiona“.

Revizor je utvrdio da više stavki u iskazima Prve banke nije tačno i da im je potrebna ispravka, kao i da prema tim parametrima banka sada ima koeficijent adekvatnosti ukupnog kapitala 13,39 odsto (dok je propisani limit 10,63 odsto), ukupnog osnovnog kapitala 9,77 odsto (propisani limit 8,63 odsto) i redovnog kapitala 9,77 odsto (propisani limit 4,5 odsto).

On je takođe naveo da, prema mišljenju rukovodstva banke, “u kratkom roku može doći do realizacije neke od ponuda” za njenu prodaju, čime bi se “stvorili neophodni uslovi za opstanak i dalji razvoj banke”.

Prva banka je na kraju prošle godine imala akumulirani gubitak od čak 32 miliona eura.

Revizor je takođe naveo da je iznos stečene imovina u iskazima potcijenjen za 1,35 miliona, kao i da je rezultat u 2022. time precijenjen za 541 hiljadu eura.

Ko je trenutni vlasnik Prve banke?

Većinski vlasnik akcionarskog društva Prva banka Crne Gore je brat doskorašnjeg predsjednika Mila Đukanovića, Aco.

Portal navodi i da su njih dvojica više puta dovođena u vezu sa italijanskom mafijom, a u sjedištu skandala iz 2021. godine, kako su kazali, nalazila se upravo Prva banka.

"Đukanovići se dovode u vezu sa albanskim naftnim tajkunom Rezartom Tačijem, koji je pronevijerio milione za potrebe mafijaške organizacije Koza nostra, a svjedok u ovom slučaju je podijelio sa sudom svoj razgovor sa Milom Đukanovićem, u kom se spominju planovi o ulaganju u Prvu banku Crne Gore. Razgovori koji su snimljeni u junu 2021. godine dokazuju da je Tači bio u kontaktu sa braćom Đukanović. U jednom od njih, od nepoznatoj osobi govori da će im se isplatiti ukoliko otvore račun u „predsjednikovoj banci“, misleći na Prvu banku. Milo Đukanović je ove navode demantovao, a Aco se nije oglašavao", navodi se u tekstu koji je objavio portal Nova.rs.