Nakon što je preko Tvitera u javnost procurio spisak u kojem se nalaze imena nešto više od 3.000 ljudi, i više od 14. 000 naloga na društvenim mrežama Tviter, Fejsbuk, Tik Tok i Instagram, a koji navodno organizovano dijele sadržaj sličan onom koji se dijeli preko zvaničnih kanala Srpske napredne stranke i njenih odbora, aktivnost ovih naloga na Internetu nije prekinuta.

Novinari Radija Slobodna Evropa (RSE) analizirali su 2.200 tvitova u kojima je pominjano ime predsjednika Srbije Aleksandra Vučića, samo u vrijeme posjete crnogorskog predsjednika Beogradu kako bi se utvrdilo da li zaista postoji akcija širenja sličnih ili identičnih poruka preko društvenih mreža.

“Postupno dolazimo do dobrih odnosa sa Crnom Gorom, bitno je da postoji obostrani interes za uspješnom saradnjom… Izuzetno je važno da radimo na unapređenju odnosa… Međusobna podrška jača temelje za bolju budućnost. Crna Gora i Srbija nastavljaju da njeguju višegodišnje prijateljstvo”, samo su neke od poruka koje su preplavile Tviter u trenutku zvanične posjete Jakova Milatovića.

Na različite načine više stotina korisnika Tvitera izrazilo je isti stav da Srbija i Crna Gora zajedno grade bolju budućnost.

Analiza RSE pokazuje da je, osim poruka velikog broja opštinskih odbora i ritvotova zvaničnih poruka sa glavnog sajta Srpske napredne stranke, sa 95 naloga koji deluju kao individualni korisnici, poslata ista poruka u samo nekoliko sati.

Ovi Tviter nalozi gotovo da su identični, sadržaj koji dijele skoro da je isti, vrlo mali broj njih postavlja postove koji nisu političke prirode.

Od ovih 95 naloga, 92 se nalaze na spisku koji je nedavno procurio na Tviteru.

Sa oko 30 ovakvih naloga u jutarnjim satima su puštana po dva ili tri tvita o “novoj, svjetlijoj budućnosti” kada su odnosi dvije zemlje u pitanju.

Ista fotografija u nekoliko minuta širom Tvitera

Novinari RSE istraživali su kako se samo jedan medijski sadržaj širi.

Fotografiju, na kojoj su predsjednici Vučić i Milatović, sa porukom: “Za nas je Crna Gora izuzetno važan partner ne samo zbog ekonomije već i tradicionalne bliskosti i povezanosti naših građana. Trudimo se da naše odnose unapedimo da budu neuporedivo bolji nego što su bili”, podijelio je u kratkom periodu veliki broj korisnika mreža.

Fotografiju je prvo objavio opštinski odbor SNS Malo Crniće iz Centralne Srbije nešto prije 13 časova 10. jula.

U samo nekoliko minuta istu fotografiju, uz sličan prateći tekst, objavili su kotrisnici Tvitera sa naloga koji su prema opisu nalozi različitih opštinskih odbora SNS širom Srbije.

Oko 13:30 fotografiju počinju da je objavljuju različiti Tviter korisnici, da bi u roku od 30 minuta sa 33 različita naloga bio podijeljen gotovo identičan sadržaj.

Za dva sata istu fotografiju je podijelilo 58 individualnih korisnika od kojih samo tri nisu na spisku od oko 3.000 takozvanih “botova” SNS-a. U tom periodu fotografija je podijeljena iz gradova koji se nalaze u 20 od 29 okruga u Srbiji.

Sve objave imale su po dva ista haštaga, Srbija i Vučić. Svi su pomenuli nalog predsjednika Srbije.

SHARE: Problem se rješava u okviru Tviter zajednice, umjesto u institucijama

Andrej Petrovski iz SHARE Fondacije za RSE podsjeća da ova Fondacija još od 2018. upozorava na postojanje strukturne mreže botova, ali da se ništa nije promijenilo.

“Ovo nije novo saznanje. I kada su nalozi gašeni, Internet tim SNS je nastavio sa svojim aktivnostima. U međuvremenu su se prilagodili promjenama, pa dijeljenje sadržaja nije toliko automatizovano, što smanjuje šansu da im nalozi budu obrisani”, kaže Petrovski.

On dodaje i da politička partija može imati aktiviste koji se bave postovanjem sadržaja na društvenim mrežama, ali da je na institucijama da utvrde da li to neko radi u slobodno vrijeme ili je plaćen za ovaj posao iz budžeta.

Petrovski naglašava da u posljednjem slučaju curenja podataka, imamo situaciju da su u javnost procurjeli lični podaci, što nije u skladu sa Zakonom o zaštiti podataka o ličnosti.

“Institucije treba da utvrde kako je procurio spisak tzv. ‘botova’ i da daju odgovore na sva pitanja od javnog značaja, da ispitaju navode o potencijalnoj zloupotrebi javnog novca u partijske svrhe itd. Sad imamo situaciju da se cijeli ovaj problem rješava u okviru Tviter zajednice, a ne u institucijama kako bi trebalo”, kaže Petrovski.

Šta kaže poslanik SNS sa spiska?

Zahtjev za komentar RSE je uputio informativnoj službi SNS, ali do kraja radnog dana nije stigao odgovor.

O ovom pitanju diskutovalo se, međutim, 11. jula u Skupštini Srbije.

Poslanik Srpske napredne stranke Milimir Vujadinović, zatražio je na sjednici Skupštine Srbije da se zaustavi, kako je ocijenio, progon 14.500 članova SNS koji se targetiraju na društvenim mrežama kao “botovi”.

“Ovih dana ste na društvenim mrežama izbacili i nasumično imena 14.500 ljudi koji su se valjda drznuli da u medijskom prostoru podržavaju politiku predsjednika Srbije i SNS. Među njima je i moje ime, i koleginice Dragane Lukić i Tomislava Jankovića i drugih, kao da smo mi bog zna šta skriveno, a ne otvoreni borci i podržavaoci politike srpskog predsjednika i SNS. Nema tu ništa skriveno. Jesmo! Nastavićemo to da radimo, i mi i onih 14.500 ljudi”, naveo je Vujadinović.

Prethodno je predsjednik poslaničke grupe SNS Milenko Jovanov objavljivanje spiska nazvao narušavanjem prava na privatnost jer su objavljena imena i prezimena pojedinih ljudi.

“Izmislili su pola, nalupali pola, pisali ko zna šta. Protiv ljudi iz SNS su sva sredstva dozvoljena”, izjavio je Jovanov.

Već brisani navodni bot nalozi

Inače, prije tri godine Tviter je uklonio više od 8.500 naloga koji su registrovani iz Srbije.

Kako su tada objasnili odluka o tome donijeta je “zbog organizovane i, od vlasti podržane, kampanje u korist vladajuće Srpske napredne stranke i njenog lidera, predsjednika Srbije Aleksanda Vučića”.

Internet observatorija (Stanford Internet Observatory) iz Kalifornije, koja se bavi pitanjima sajber bezbjednosti analizirala je objavljene podatke u toku 2017. i 2018. godine.

U svom izvještaju, kako navode, opisuju obrise ovih operacije i taktike koje su se koristile za postizanje ciljeva koordinisanih naloga i objava sa jedne strane i države sa druge.

“Velika mreža naloga na Tviteru stabilno je radila na legitimisanju Vučićeve politike i potkopala javnu podršku njegovim protivnicima, uključujući one koji su bili uključeni u organizovanje pokreta ‘1 od 5 miliona’, koji je više od godinu dana organizovao antivladine proteste u Beogradu”, navodi se u izvještaju Stanforda i dodaje:

“Ovo je bila velika mreža naloga sa kojih je tvitovano više od 43 miliona puta.”