Nedavna analiza Instituta alternativa (IA) ukazuje na značajne nedostatke u domenu programskog budžetiranja, s posebnim naglaskom na rodnu odgovornost. Nikoleta Pavićević iz IA, predstavljajući nalaze istraživanja, ističe da je programsko budžetiranje nedovoljno razvijeno, a podaci ukazuju da više od 70 odsto postavljenih ciljeva ne pruža odgovore na ključno pitanje: na koji način doprinose smanjenju rodnih razlika.

- O nedovoljnoj orodnjenosti budžeta govori i činjenica da je u analiziranim zahtjevima za budžetskim sredstvima od ukupno 87 indikatora, svega dva indikatora koji su rodno odgovorni - istakla je Pavićević na panel diskusiji „Programsko budžetiranje kroz rodne naočare: Šta smo naučili“ u organizaciji IA, uz podršku Ministarstva ljudskih i manjinskih prava.

Preporuke za unapređenje rodno odgovornog budžetiranja odnose se, između ostalog, na podršku potrošačkim jedinicama za bolju formulaciju rodno odgovornih i trasnformativnih ciljeva i indikatora, kao i bolju kontrolu izvještaja, sa fokusom na rezultate postignutog.

Načelnik Direkcije za budžetsku politiku, programski budžet i procedure u Ministarstvu finansija, Luka Đuričković istakao je da je, uprkos tome što ima još jako mnogo prostora za unapređenje implementacije rodno odgovornog budžetiranja, nakon tri godine njegove implementacije zadovoljan postignutim, pogotovo jer se radi o, kako je rekao, početnim koracima u ovoj oblasti.

- Predlog budžeta za iduću godinu biće znatno napredniji u pogledu rodno odgovornog budžetiranja. Imali smo intenzivnu komunikaciju sa budžetskim jedinicama u ovom dijelu, a sadašnji nacrt budžeta prepoznaje brojne aktivnosti koje su rodno odgovorne, korigovane i bolje - kazao je Đuričković navodeći kao problem, da u Ministarstvu finansija prepoznaju nedovoljan broj budžetskih analitičara, koji bi pratili kvalitet zahtjeva i izvještaja potrošačkih jedinica, a kojih je trenutno 15.

Marija Dragojević, iz Sekretarijata Savjeta za konkurentnost istakla je da su obučili više od 150 državnih službenika i službenica iz potrošačkih jedinica, uključujući i 15 trenera za rodno odgovorno budžetiranje koji će raditi na unapređenju kapaciteta u ovoj oblasti'.

Blažo Savković, državni revizor u Državnoj revizorskoj instituciji, naglasio je da nalazi njihovog izvještaja o reviziji uspješnosti sprovođenja politike rodne ravnopravnosti pokazaju da određeni broj potrošačkih jedinica koji je dio svog budžeta označio kao rodno osjetljiv, nije sproveo odgovarajuću analizu i procjenu uticaja na rodnu ravnopravnost.

- U praksi, onda nije moguće definisati kvalitetne rodne osjetljive ciljeve, niti indikatore za mjerenje napretka u ostvarivanju tih ciljeva. 'Za kvalitet programskog budžeta, neophodno je definisanje strukture i uspostavljanje odgovornosti za izradu budžeta u potrošačkim jedinicama, a posebno kada je u pitanju prikupljanje i obrada podataka potrebnih za rodnu analizu - istakao je Savković.

Sekretarka Odbora za rodnu ravnopravnost u Skupštini, Angelina Šaranović, kazal je da je budžetom za 2023. godinu zabilježeno povećanje od 1,40 odsto u odnosu na prethodni budžet kada su izdvajanja za smanjivanje rodnih razlika u pitanju.

- I dalje su, ipak, mnogi programi označeni kao rodno neutralni u dostavljenim izvještajima, što nije dobar pokazatelj, a ona je navela i da bi bilo poželjno uvesti i oznaku da li je program rodno transformativan. Vlada treba da donese jasne smjernice za orodnjavanje kapitalnog budžeta, koji trenutno apsolutno nije orodnjen - poručila je Šaranović.

Predstavnici institucija, civilnog sektora i međunarodnih organizacija, naveli su da treba insistirati na senzibilisanju rukovodilaca potrošačkih jedinica i koordinatora za programsko budžetiranje kroz obuke, strožiju kontrola Ministarstva finansija nad kvalitetom izvještaja o izvršenju budžeta u odnosu na rodnu perspektivu, kao i neophodnost dopune Zakona o budžetu i fiskalnoj odgovornosti odredbama o rodno odgovornom budžetiranju.

Izvor:Pobjeda