Iz godine u godinu obaraju se rekordi kada je u pitanju broj nefizičkih prijetnji i uznemiravanja novinara i drugih medijskih radnika. Tako je samo tokom 2022. godine registrovano čak 15 takvih slučajeva, među kojima su se posebno isticali slučajevi onlajn prijetnji i uznemiravanja, rekla je potpredsjednica Sindikata medija Crne Gore Marijana Camović -Veličković.

- Najveći broj slučajeva iz ove kategorije desio se na protestima ili različitim protesnim skupovima. Svaki drugi slučaj iz ove kategorije počinjen je onlajn. Od ukupnog broja slučajeva, deset se odnosilo na ugrožavanje sigurnosti muškaraca, a četiri na žene. Među medijima, najveći broj slučajeva odnosi se na Pobjedu (tri), dok su Vijesti i Gradska prijavili po dva slučaja ugrožavanja sigurnosti – rekla je Camović-Veličković predstavljajući istraživanje Indeksa bezbjednosti novinara Zapadnog Balkana za 2022. godinu.

Istakla je da je Crna Gora zadržala treće mjesto u regionu sa ocjenom od 3,35. Crna Gora je zabilježila neznatno nazadovanje u odnosu na 2021. godinu kada je finalni skor bio 3,4.

- Tokom 2022. godine registrovano je 28 napada i prijetnji po novinare i medije u Crnoj Gori, dok je Uprava policije registrovala 21 slučaj. To govori o činjenici da četvrtina slučajeva koji se dese ne budu prijavljeni zvaničnim organima. Uglavnom se svi lakši slučajevi iz prethodnih godina rješavaju u jako kratkom roku, a među presudama je bilo i kazni zatvorom - kazala je Camović-Veličković.

U toku 2022. godine registrovan je porast broja onlajn uznemiravanja medijskih radnika, sa čak 11 takvih slučajeva, od kojih su dva bila prijetnje smrću.

Smanjen je broj prijetnji smrću u odnosu na 2021. godinu i registrovana su dva takva slučaja. Obje prijetnje su poslate onlajn, a u jednom slučaju su se odnosile na člana porodice novinara.

Tokom 2022. godine uvećao se broj fizičkih napada na novinare. Tip napada i njihova ozbiljnost sve više izazivaju efekat zastrašivanja, a primjetno je da se povećava broj medija i novinara koji su žrtve ovakvog zastrašivanja. Tokom prethodne godine tri registrovana napada odnosila su se na novinarku Vijesti Jadranku Ćetković. Preostali napadi počinjeni su nad zaposlenima u RTCG.

Rekla je da efikasnost istraga napada na novinare i imovinu medija i dalje predstavlja veliki problem, budući da su istrage ozbiljnijih slučajeva dugotrajne, spore i da ti slučajevi ostaju neriješeni.

- To se desilo u najozbiljnijim slučajevima, kao što je ubistvo glavnog i odgovornog urednika lista Dan Duška Jovanovića i ranjavanja novinarke Olivere Lakić - kazala je ona.

Navela je da su pojedini mediji javno kritikovani sa najvećih državnih adresa zbog neslaganja sa njihovom uređivačkom politikom. I dalje ostaje isti problem što državni organi nemaju dovoljno volje ili znanja/mehanizama da novinarima osiguraju bezbjedno okruženje za rad.

- Nastavljena je praksa da se sa najvećih državnih adresa dobijaju kritike na račun rada pojedinih medija i novinara koji su zapošljeni u njima. U tome je svakako prednjačio doskorašnji premijer Dritan Abazović koji je kritikovao rad Lokalnog javnog emitera – Gradske TV – rekla je ona.

Govor mržnje sve se češće javlja u javnoj sferi, a s obzirom na to da prijeti da postane još veći problem neophodno je da država uspostavi posebne mehanizme za zaštitu.

Nestabilnost u političkom i društvenom životu otežala je i uslove za rad zaposlenima u crnogorskim medijima. Praksa favorizovanja bliskih političkih opcija i uspostavljanja neformalnih partnerstava sa medijima i dalje je prisutna. Zabrinjava izostanak reakcija kada se desi ugrožavanje sigurnosti predstavnika medija sa čijom se uređivačkom poliitikom javni zvaničnici ne slažu.

Posljednje istraživanje Sindikata medija pokazalo je da, iako su novinari uglavnom slobodni da se udružuju u sindikate, i dalje ima primjera antisindikalnog djelovanja. I dok je oko 88 odsto ispitanika kazalo da su slobodni da se učlane u sindikate, devet odsto ispitanika nije sigurno da li to smije da uradi, a oko četiri odsto kolega tvrdi da ne smije da se sindikalno udruži.

Predsjednik SMCG Radomir Kračković objasnio je da je Indeks bezbjednosti novinara jedinstveno istraživanje u regionu, koje se radi pod okriljem mreže Safe Journalists, a prati promjene u društvenom i političkom ambijentu zemalja Zapadnog Balkana a koje imaju direktan ili indirektan uticaj na bezbjednost novinara i medijskih aktera prilikom obavljanja svog posla.

Poslodavci se opiru da povećaju plate zaposlenima

Na konferenciji je rečeno da se socio-ekonomski položaj medijskih radnika može samo poboljšati usvajanjem novog granskog kolektivnog ugovora, jer poslodavci odbijaju prijedlog Sindikata. Istaknuto je da poslodavci negoduju kada treba da se unaprijedi finansijski status zaposlenih, da im odgovara da plate budu iste ili čak manje i da se ne bune samo onda kada ne poštuju plaćanje prekovremenog rada i slično. Camović-Veličković ističe da ih je ,,Evropa sad“ obavezala da povećaju zarade i da poslodavci rade samo ono što moraju.

- Sjećate se kako su negodovali za plaćanje rada nedjeljom. Digli su cijelu Crnu Goru na noge - rekla je Camović-Veličković.

Predsjednik Sindikata Radomir Kračković kazao je da su pokrenuli inicijativu da se realizuje granski kolektivni ugovor i da očekuje da pregovori budu obnovljeni naredne godine.

Saopštili su da na tržištu funkcionišu 222 medija u kojima radi nešto manje od 2.000 zaposlenih i da su posebno loši uslovi rada u onlajn medijima i lokalnim javnim emiterima.

Izvor:Pobjeda