Istraživanje koje su vodili naučnici sa Univerziteta Kolumbija otkrilo je da litar flaširane vode u prosjeku sadrži oko 240.000 detektovanih nanoplastičnih fragmenata. To su podaci studije objavljene u ponedjeljak u časopisu Proceedings of the National Academy of Sciences.

Nanoplastika predstavlja sitne nevidljive čestice, manje od mikroplastike, a dužina im je manja od jednog mikrometra.

Istraživači su testirali tri popularna brenda flaširane vode u SAD (brendovi nijesu imenovani) i pronašli između 110.000 do 370.000 čestica u svakom litru; 90% pronađenih plastika bile su nanoplastike, dok su preostalih 10% činile mikroplastike.

Sedam najčešćih vrsta plastike je otkriveno u bocama, uključujući polietilen (PE) i polietilen tereftalat (PET) – od kojeg se prave flaše za vodu – i polistiren (PS), od kojeg se prave posude od stiropora, ali najčešće pronađena plastika bila je poliamid (PA), vrsta najlona.

Međutim, ovih sedam plastika činile su samo 10% nanoplastika pronađenih u vodi – istraživači nemaju pojma koje vrste nanoplastike čini preostalih 90%, ali zavisno od vrste, moglo bi ih biti desetine miliona u svakom litru.

Vjeruje se da se PET i PE nalaze u materijalima za pakovanje boca i da se oslobađaju tokom skladištenja i transporta, dok se ostalih pet plastika unose prije ili tokom proizvodnje vode, prema podacima studije.

„Nije neočekivano pronaći toliko čestica“, rekao je glavni autor i doktorant hemije na Kolumbija univerzitetu Naiđin Kian (Naixin Qian) u saopštenju. „Ideja je da što su stvari manje, to ih ima više“.

Amerikanci svake godine kupe 50 milijardi flaša vode, pokazuju podaci neprofitne organizacije Earth Day. Prethodna istraživanja ispitivala su koliko plastičnih čestica ima u flaširanoj vodi, uključujući studiju iz 2018. koja je pronašla prosječno 325 mikroplastičnih čestica po litru – nanoplastika nije bila uključena.

Druga istraživanja su se bavila količinom plastike u flaširanoj vodi, ali njihove procjene nijesu uključivale plastiku manju od jednog mikrometra, što znači da nanoplastika nije bila dio studije. Ljudi koji piju dva litra flaširane vode dnevno unesu oko kvadriliona nanoplastike godišnje, prema istraživanju iz 2023. objavljenom u časopisu Environmental Science and Technology.

Budući da je nanoplastika tako mala, može proći kroz tijelo i ući u krvotok, pluća, srce i mozak.

Iako se malo zna o nanoplastici, naučnici vjeruju da bi mogla da bude opasnija od mikroplastike jer je reaktivnija, prisutnija i može prodirati na više mjesta u tijelu.

Nanoplastika može da izazove upalnu reakciju u crijevima, kao i oksidativni stres – neravnotežu u ćelijama i tkivima.

Takođe može izazvati metaboličke poremećaje, prema podacima istraživanja iz 2021.

Nanoplastika od polistirena može dovesti do povećane smrtnosti, poremećaja rasta, reproduktivnih abnormalnosti i gastrointestinalnih problema.