Od napuštenih životinja Rožajci strahuju godinama, ali je problem posljednjih nekoliko sedmica eskalirao. Zahtjev da se rješenje hitno nađe uputio je Ekološki pokret ,,Očistimo Rožaje“, koji je na svojoj Fejsbuk stranici objavio video-snimke i fotografije na kojima se mogu vidjeti čopori pasa u centru grada.

CENTRALNI AZIL
Rusmir Džudžević smatra da bi najbolje rješenje bila izgradnja regionalnog azila.

– Opština je prošle godine izdvojila 50.000 eura. Novac je trebalo da se uplati azilu u Beranama po osnovu ugovora za preuzimanje pasa lutalica. Međutim, njihovi kapaciteti su popunjeni, jer su jedino sklonište za napuštene životinje na sjeveru, pa smo tu opciju izgubili. Zbog toga je Opština Vladi podnijela inicijativu za izgradnju azila koji će zadovoljiti potrebe sjeverne regije. Za centar koji bi ispunio sve neophodne uslove potrebna je svota od 100.000 eura, tako da je to za našu Opštinu neizvodljivo bez podrške Vlade – naveo je Džudžević.

On dodaje da stanje pogoršava to što pse u Rožaje dovode iz drugih gradova i tu ih ostavljaju.

Da Opština ne može sama riješiti problem saglasan je izvršni direktor Komunalnog preduzeća Nazim Dacić.

– Teško da ovu situaciju možemo riješiti bez postojanja smještaja za napuštene životinje. Naravno, radimo na pronalasku opcije koja će biti u skladu sa zakonom, ali za to nam je neophodna pomoć Vlade. Opština je prošle godine imala potpisan ugovor sa azilom u Beranama. Međutim, tamo su se kapaciteti popunili i morali smo da raskinemo saradnju. Ovo nije problem koji ima samo naš grad, istu sudbinu dijele i ostale opštine na sjeveru. Zbog toga bi najbolje bilo izgraditi regionalni azil. Ukoliko Vlada ne može u ovom trenutku da riješi problem izgradnjom regionalnog centra, onda bi trebalo da pruži finansijsku pomoć opštinama, kako bi izgradile sopstvene azile – naveo je Dacić.

UJEDI PASA
Na problem pasa lutalica ukazala je Vlada. U dokumentu koji je usvojila u decembru navodi se da lokalne uprave ne prepoznaju značaj uspostavljanja sistema kontrole populacije pasa te da će ukoliko se u što kraćem roku ne preduzmu mjere, to prerasti u ozbiljan društveni problem. U dokumentu, koji je pripremila Uprava za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove, kao ključni problem nekontrolisanog broja pasa u populaciji prepoznati su ujedi pasa.

– Od 2015. do 2017. godine opštine u Crnoj Gori isplatile su na ime odštete za ugrize pasa 457.447 eura, dok je 2018. i 2019. isplaćen 540.471 euro bez sudskih troškova, koji su iznosili 117.886 eura. Prema informacijama dobijenim od Instituta za javno zdravlje 2018. su odrađena 262 postekspozicijska tretmana (PEP) – piše u dokumentu.

U lokalnoj upravi u Rožajama nijesu naveli podatak koliko je građana prijavilo ujed psa lutice i koliko je po tom osnovu isplaćeno novca.

Naglašava se da je u skladu s Akcionim planom obaveza lokalnih uprava da do četvrtog kvartala donesu planove za kontrolu pasa, a da Upravi zaključno sa prvim kvartalom dostave izvještaje o sprovođenju aktivnosti. To su uradile samo šest od 24 lokalne uprave.

REGISTAR SKLONIŠTA
U Registar objekata iz oblasti zaštite dobrobiti životinja, koji vodi Uprava za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove, do 31. decembra 2022. godine upisano je pet objekata za privremeni smještaj kućnih ljubimaca (pansion), šest za higijenu i eksterijerno uljepšavanje, šest odgajivačnica namijenjenih reprodukciji u komercijalne svrhe sa tri i više rasplodnih ženki (sa privremenim rješenjima jer se objekat nalazi u proceduri otklanjanja nedostataka) – navedeno je u izvještaju.

U Crnoj Gori postoji 13 skloništa u devet opština. To su Podgorica, Herceg Novi, Budva, Berane, Kotor, Nikšić, Pljevlja, Danilovgrad i Ulcinj. Lokalna komunalna preduzeća upravljaju sa osam (sklonište u Kotoru su osnovale i finansiraju opštine Kotor i Tivat), civilni sektor sa pet: Podgorica, Danilovgrad i Ulcinj.

Građani spremni na proteste

Građanski aktivista Armin Kardović iz Ekološkog pokreta „Očistimo Rožaje“ podsjeća da u ponedjeljak počinje nastava u školama te da su roditelji zabrinuti za djecu.

– Prije par dana je nekoliko pasa napalo dječaka u centru grada i jedva je uspio da pobjegne. To nije jedini slučaj, jer nam se ljudi svakodnevno žale da su im djeca bila napadnuta. Sakrivaju se po ulazima ili ih odbrani neko stariji, ali to nije rješenje. Naravno, i odrasli su ugroženi, naročito stariji sugrađani, ali svakako da su djeca najpodložnija napadima. Za dva dana počinje nastava u školama, a čopori pasa upravo se na tim mjestima kreću. Psi su najaktivniji ujutro, tako da postoji velika opasnost za djecu – kazao je Kardović.

On za eskalaciju problema sa napuštenim psima krivi pristup Opštine.

- Rožaje je nekada imalo gradski azil, ali je iz nama nepoznatog razloga prestao da radi. Opština je kasnije potpisala ugovor sa azilom u Beranama. Nijesam siguran kako je to trebalo da funkcioniše. Da li je Komunalno Rožaje trebalo njima da odnosi pse, ili da iz Berana dolaze po njih, ali siguran sam da u tom periodu nijednog nijesu uklonili s ulice. Sada smo u situaciji da se svakog dana pojavi novi pas, jer ih iz susjednih gradova dovoze i ostavljaju na ulazu u Rožaje – tvrdi Kardović.

Poručio je da će roditelji i ekološki aktivisti biti primorani da organizuju proteste ukoliko Opština ubrzo ne reaguje i riješi problem.