Bio je sin vlasnika fabrike, a rodio se u selu zapadno od Moskve. Izrastao je u jednog od najvećih kritičara Putina.

Njegov politički aktivizam, uključujući opsežne istrage o korupciji na visokom nivou, kao i kandidatura za gradonačelnika Moskve, učinili su ga slavnim, a mnogi su vjerovali da on predstavlja prijetnju Putinu.

Bio je jedini čovjek sposoban da izvede desetine hiljada ljudi na ulice, pozivajući na Rusiju bez Putina, i jedini koga je ruski predsjednik odbijao da pomene po imenu.

Njegove istrage objavljene na Jutjubu o Putinovim saradnicima, a kasnije i samom predsjedniku, imale su milione pregleda i razotkrile korupciju najvišeg reda. Zbog njih je stekao i moćne neprijatelje.

Kremlj je deceniju tolerisao Navaljnog. Izdržao je naizgled beskonačan niz hapšenja, pojavljivanja na sudu i perioda u pritvoru, ali je preživio.

Sve do avgusta 2020.

Upravo tada, njegova borba protiv ruskog predsjednika počela je da puni naslovne strane svjetskih medija.

Teško se razbolio na letu iz Sibira za Moskvu, i pao je u komu.

Kasnije je kazao da mu je život spasao pilot, koji je izveo prinudno sletanje uprkos upozorenjima da je podmetnuta bomba na aerodromu, kao i bolničari koji su mu odmah ubrizgali protivotrop atropin na aerodromskoj pisti.

Tri dana se njegova žena Julija borila da izdejstvuje da ga prebaci u Berlin, na kraju podnevši zahtjev direktno Putinu, dok su doktori u Omsku, gdje je bio hospitalizovan, negodovali zbog dijagnoze.

Kad je stigao u Berlin, njemačka vojna laboratorija identifikovala je nervni agens novičok iz doba Sovjetskog Saveza, iskorišćen dvije godine ranije protiv Sergeja i Julije Skripalj u Solzberiju u Britaniji. Radi se o zabranjenom hemijskom oružju.

“Rusija je moja zemlja, Moskva je moj grad. Nedostaju mi“

Tim Navaljnog optužio je Kremlj da ga je otrovao, što je ruska vlast porekla, ponavljajući da je Navaljni agent Zapada.

“Kome on uopšte treba. Da su htjeli (u ruskoj bolnici) mogli su da ga dokrajče“, rekao je Putin na svojoj godišnjoj konferenciji za medije.

Pod nadzorom ljekara berlinske bolnice, Navaljni se dugo, ali čudesno oporavio.

Iz bolničkog kreveta, postavio je temelje za svoju najubitačniju istragu do tada – o onome što je zvao “Putinova palata“, milijardu dolara vrijednu rezidenciju na ruskoj obali Crnog mora.

Zahvaljujući takođe istraživačkom radu Belinketa i njegovih ruskih partnera, mogao je da utvrdi identitete svih šest obavještajaca koji su ga otrovali, čak natjeravši jednog od njih da prizna da mu je otrov stavljen u donji veš.

Nakon oporavka, Navaljni je zapanjio svijet, rekavši da će se vratiti u Rusiju.

“Rusija je moja zemlja, Moskva je moj grad. Nedostaju mi“, napisao je na Instagramu.

Čim je stigao u Moskvu, uhapšen je na pasoškoj kontroli zbog navodno prekršene uslovne slobode i stavljen u istražni zatvor.

U martu 2022. Navaljni je dobio devetogodišnju zatvorsku kaznu zbog optužbi za nepoštovanje i pronevjeru putem prevare, što su on i njegove pristalice više puta odbacili kao politički motivisane optužbe.

Fondacija Navaljnog za borbu protiv korupcije i njegova mreža regionalnih kancelarija su označene kao “ekstremističke“ organizacije i zabranjene posle njegovog hapšenja, što je dovelo do još jednog postupka protiv njega po optužbama za ekstremizam.

U avgustu 2023. sud je produžio zatvorsku kaznu Navaljnom na 19 godina i poslao ga u strožu ustanovu s “posebnim režimom“ iz zatvora s maksimalnim obezbjeđenjem u kojem je bio zatvoren.

U decembru je Navaljni prebačen u takav zatvor u ruskom arktičkom regionu.

Navaljnijevi saradnici najavili su ranije da planiraju da organizuju skupove u desetinama gradova širom svijeta, tražeći oslobađanje Navaljnog i Putinovu ostavku.

Evropska unija je prošlog mjeseca objavila saopštenje u kojem je nazvala hapšenje Navaljnog politički motivisanim i izrazila zabrinutost za njegovo zdravlje i život.

U saopštenju EU je takođe pozvan Kremlj da odmah oslobodi Navaljnog i druge političke zatvorenike u Rusiji, uključujući između ostalih Ilju Jašina, Vladimira Kara-Murzu, Jurija Dmitrijeva, Alekseja Gorinova i Liliju Čaniševu.

Posljednji video u januaru

Navaljni je posljednji put viđen u video pozivu u januaru, kada se šalio zbog svog zatvorskog izgleda u zatvorskoj koloniji na Arktiku.

Obraćajući se novinarima, izgledalo je da je dobro raspoložen, šaleći se da još nije dobio nijednu božićnu čestitku, budući da je prilično daleko.

Kolonija IK-3, poznata po imenu “Polarni vuk“ u sjevernom gradu Harpu, nalazi se oko 1.900 kilometara sjeveroistočno od Moskve. Radi se o jednom od najstrožih zatvora u Rusiji i većina zatvorenika u njemu osuđena je za najteže zločine.

Navaljni je iza sebe ostavio ženu Juliju, ćerku Dariju i sina Zahara.