Konstatuje se da je problem nedostatka policijskog kadra ranije bio izražen na Primorju, a da je sada evidentan u svim opštinama, te da je vrlo izražen u okviru saobraćajne policije – u osam odjeljenja bezbjednosti sistematizovana su 302 službenička mjesta, a zaposleno je 190.

U Stanici policije za bezbjednost drumskog saobraćaja Odjeljenja bezbjednosti Podgorica su predviđena 124 službenička mjesta, a popunjena su 73. U Saobraćajnoj policiji Nikšić popunjena su 34 od 49 predviđenih službeničkih mjesta, u Herceg Novom 13 (19), dok je u Budvi od sistematizovanog 21 popunjeno devet. Stanica policije Bar ima sistematizovana 23 službenička mjesta (popunjeno je 20), Bijelo Polje 21 (18), Berane 18 (osam), Pljevlja 27 (15).

– Zbog svakodnevnog odsustva dijela policajaca sa posla radi korišćenja bolovanja, godišnjih odmora, slobodnih dana i sl., broj službenika koji se može radno angažovati na dnevnom nivou je za 10 do 15 odsto manji – piše u dokumentu Ministarstva unutrašnjih poslova.

Prosječna starost saobraćajnih policajaca je 45 godina.

Naglašava se da će problem kadra biti još veći jer naredne godine uslov za penziju stiču 76 službenika – u Podgorici 16, Nikšiću 14, Baru i Pljevljima po osam, Herceg Novom sedam, Bijelom Polju i Beranama šest i Budvi jedan.

– Veći dio je već podnio zahtjeve ili planira da to uradi do početka turističke sezone – navedeno je u dokumentu.

Nedostatak kadra onemogućava saobraćajnu policiju da kvalitetno izvršava poslove.

– Broj saobraćajnih patrola je sve manji i nije dovoljan za predviđeno i kvalitetno izvršavanje poslova i zadataka regulisanja i kontrole saobraćaja. Česta je pojava da u nedostatku ljudstva saobraćajni policajci istovremeno obavljaju poslova iz oblasti javnog reda i mira i bezbjednosti saobraćaja. Zbog obavljanja neodložnih i prioritetnih policijskih poslova u urbanim sredinama i naseljenim mjestima, saobraćajne patrole se često povlače sa putnih pravaca – piše u izvještaju.

LOGISTIČKI PROBLEMI

Autori ukazuju da su logistički problemi (nedostatak novih, kao i zastarjelost i djelimična ispravnost materijalno-tehničkih sredstava) u toku 2023.godine značajno limitirali rezultate i otežavali rad saobraćajne policije.

– Kao karakteristične probleme ističemo da su od ukupno šest vozila za kontrolu brzine kretanja vozila u pokretu (tzv. presretači) veći dio godine, težišno zbog neispravnosti ili problema sa postupkom kalibracije, van funkcije stalno ili povremeno bila od dva do tri. Od 53 alkometra marke ,,drager“ ispravno je bilo 25. Od 51 ručnog laserskog radara za mjerenje brzine sa video-zapisom marke ,,tru cam“ ispravno je bilo 28, dok je šest koji su nabavljeni krajem 2023. godine u postupku kalibracije. Nedostaje ili nema u dovoljnoj količni obrazaca kao što su nalozi za plaćanje kazni, zapisnika o uviđaju saobraćajnih nezgoda i sl. Nijesu dovoljne količine i kvote goriva za vozila saobraćajne policije – navode iz Uprave policije.

Konstatuju da nemaju odgovarajuću finansijsku podršku države.

– Uočavajući logističke probleme i tehničko-tehnološko zaostajanje saobraćajne policije u Crnoj Gori, u odnosu na države regiona, pa i šire, Odsjek za bezbjednost drumskog saobraćaja svake godine prilikom izrade prijedloga budžeta predlaže i traži sredstva za nabavku neophodnih i savremenih materijalno-tehničkih sredstava koja bi značajno unaprijedila uslove za rad saobraćajne policije i tako direktno i pozitivno uticala na poboljšanje stanja bezbjednosti saobraćaja u Crnoj Gori. Međutim, tražena sredstva se godinama ne opredjeljuju ili se opredjeljuje minimalan iznos. Primjera radi, za 2023. godinu po različitim stavkama traženo je 1,11 miliona eura bez PDV-a, a po podacima finansijske službe MUP-a realizovano je 190.058 eura bez PDV-a ili 17 odsto (63.024 eura u 2022. godini). Iako je mali, taj procenat je trostruko veći u odnosu na 2022. godinu i tom prilikom je nabavljen i dio materijalno-tehničkih sredstava koji nije nabavljan više godina (24 kompleta za vršenje uviđaja saobraćajnih nezgoda, 800 testova za otkrivanje prisustva psihoaktivnih supstanci kod vozača i šest ručnih laserskih radara najnovije generacije) – navedeno je u dokumentu.

PRIJEDLOG MJERA

Autori dokumenta daju prijedlog mjera kako da se stanje poboljša i unaprijedi. Jedna se odnosi na nabavku radara.

– Nedostatak stacionarnih radarskih sistema za nadzor saobraćaja u većim gradovima na kritičnim dionicama, gdje se registruje najveći broj saobraćajnih nezgoda i prekršaja sa najtežim posljedicama, i dalje negativno utiče na stanje bezbjednosti saobraćaja, kako u pogledu potpunog i neselektivnog registrovanja počinilaca saobraćajnih prekršaja, tako i u potrebi da policijski službenici i dalje budu fizički i neposredno prisutni na kritičnim saobraćajnicama i dionicama puta, što je u odnosu na trenutnu putnu mrežu i sve manje brojno stanje policijskih službenika fizički neizvodljivo. Predlažemo da Ministarstvo finansija i Ministarstvo unutrašnjih poslova pronađu zakonsku mogućnost da se dio sredstava prihodovanih po ovom osnovu direktno preusmjeri za opremanje i poboljšanje uslova rada saobraćajne policije. Na nivou Ministarstva unutrašnjih poslova, a po ugledu na Republiku Hrvatsku, članicu Evropske unije, treba razmotriti načine dodatnog, vanbudžetskog finansiranja dijela subjekata koji moraju i treba da doprinose u oblasti poboljšanja bezbjednosti saobraćaja kroz prevenciju i obezbjeđivanje dodatnih finansijskih sredstava. Na primjer, od tehničkih pregleda i registracija vozila, osiguravajućih društava, od donacija fizičkih i pravnih lica, sredstava iz fondova Evropske unije i sl. Ta sredstva bi se koristila za nabavku opreme i tehničkih sredstava za policiju, edukativne programe za đake i omladinu, promotivne kampanje, projekte nevladinih organizacija i lokalnih samouprava, edukaciju i podizanje svijesti kod pojedinih kategorija učesnika u saobraćaju i sl. – predlažu iz Uprave policije.

Kada je o kadru riječ, smatraju da kroz izmjene Zakona treba omogućiti školovanje zainteresovanih kandidata iz građanstva za poslove policajca za nivo obrazovanja IV, po skraćenom planu i programu u odnosu na trajanje školovanja na Policijskoj akademiji koja bi nastavila da obrazuje polaznike za V nivo obrazovanja.

– Odjeljenja bezbjednosti, stanice i jedinice policije se skoro isključivo popunjavaju svršenim polaznicima Policijske akademije u Danilovgradu. Broj novoprimljenih policajaca je na godišnjem nivou nedovoljan i značajno je manji od broja onih koji iz različitih razloga napuštaju policijsku službu – obrazlažu iz Uprave policije.

Prinudna naplata

Državnom budžetu Crne Gore Saobraćajna policija prošle godine doprinijela je sa 8,43 miliona eura. Od aktivnosti u vezi sa radom stanica za tehnički pregled vozila prihodovala je 164.100 eura, od vanrednog transporta 92.337 eura, naplata kazni po Zakonu o bezbjednosti saobraćaja 3,23 miliona eura, prekršajnih prijava sudskim putem 2,85 miliona eura, prekršajnih prijava i naloga (kontrola tahografa) oko 404.600 eura. Prinudnom naplatom nerealizovanih prekršajnih naloga ostvareno je 1,68 miliona.

– I pored toga, određeni broj prekršajnih naloga je apsolutno zastario zbog neblagovremenog uručivanja. Naime, nije dovoljan broj sistematizovanih radnih mjesta u Odsjeku za sprovođenje prinudne naplate, na postoje kaznene odredbe prema subjektima na koje se naredbe odnose, a koji ne postupaju po naredbama Uprave policije niti dostavljaju opravdane razloge nepostupanja – piše u izvještaju.

Stradalo 78 osoba

U toku 2023. godine, na putevima u Crnoj Gori registrovane su 6.573 saobraćajne nezgode, 898 više nego godinu ranije. Život je izgubilo 78 lica, pet više nego 2022. godine.

Sa povrijeđenim licima desilo se 2.107 saobraćajnih nezgoda (97 više), a samo sa materijalnom štetom bilo je 4.404 (povećanje za 897).