Riječ je o široko nadstranačkom savezu čija se Programska Deklaracija oslanja na ustavno određenje Crne Gore kao građanske države, u kojoj su nosioci suvereniteta građani, čije se različite kulturološke pripadnosti moraju njegovati kao bogatstvo i prednost. Kako je istaknuto na sinoćnjem događaju Deklaracija “Evropskog saveza“ predviđa i osnaživanje društvene kohezije kroz otvoreni društveni dijalog sa svim građanskim pokretima, organizacijama i pojedincima koji afirmišu vrijednosti sadržane u njoj, a na spoljno-političkom planu afirmisanje i podsticanje ostvarivanja punopravnog članstva Crne Gore u Evropskoj uniji i ispunjenje savezničkih obaveza u okviru NATO-a.

Savez su detaljnije predstavili čelnici političkih subjekata koji tvore ovaj savez i nezavisni intelektualci, koji su tokom panela pred više od 500 delegata, članova i simpatizera okupljenih u Muzičkom centru približili motive za nastanak Saveza, ciljeve, vrijednosti i prioritete koji su doveli do stvaranja ovog političkog entiteta.

“Evropski savez je novi politički proizvod koji pravimo na istorijski provjerenim programskim i ideološkim temeljima. Nadstranački je zato što ove tri partije koje su odlučile da čine okosnicu Evropskog saveza imaju ambiciju da grade partnerstvo prije svega sa nepartijskim udruženjima i brojnim istaknutim pojedincima, uglednim ljudima, intelektuacima koji su prepoznati u svom poslu i koji su svjesni stanja u kakvom se naše društvo nalazi, ali i svjesni sopstvene odgovornosti da mijenjaju to stanje. Mi sa njima pokušavamo da građanima Crne Gore ponudimo novu viziju oko koje kanimo da okupimo sve ono što je u Crnoj Gori građansko i evropsko,“ istakao je dr Damir Šehović, predsjednik Socijaldemokrata Crne Gore (SD). 

Šehović se ovom prilikom osvrnuo na razlike koje su u prethodnom periodu imali SD i SDP, te istakao da one nikada nisu bile suštinske. 

“Suština je u Crnoj Gori napadnuta, a suština su građanske, sekularne i evroatlantske i antifašističke vrijednosti. Naša kuća gori, a kada kuća gori ukućani sigurno neće da se međusobno raspravljaju da li je bolji fudbaler Ronaldo ili Messi, već će da brane kuću. Mi osnivamo Evropski savez da bismo se odbranili od onih koji žele da mijenjaju karakter ove države, koji bi da mijenjaju ustavne vrijednosti na kojima je ova država obnovila svoju nezavisnost. To jedino možemo zajedno,“ naveo je predsjednik SD.

Kao prioritet saveza istaknuta su ekonomska i identitetska pitanja. 

“Mi smo članica NATO, mi smo sjutra članica EU i mi ćemo stvoriti jaku ekonomiju, gradićemo jak preduzetnički duh u kojem će svi ovi ljudi biti sposobni da stvore svoja preduzeća i svoje male biznise. Da bismo došli do tog momenta moramo da izgradimo institucije. Moramo izgraditi institucije koje će braniti Crnu Goru, bez obzira ko je premijer, a nadam se da će to biti neko od nas troje,“ naveo je Vatroslav Belan, predsjednik Liberalne partije (LP). 

O strukturi saveza, njegovoj otvorenosti i širini tokom panela je govorio Ivan Vujović – predsjednik Socijaldemokratske partije (SDP).

“Mi smo pokazali da znamo voditi državu u jednom značajnom periodu njene istorije, mi smo zajedno ostvarili kapitalna, istorijska dostignuća vodeći državu – obnova nezavisnosti, članstvo u NATO-u, pridruživanje EU... Ipak, moramo biti svjesni mnogih nuspojava i grešaka koje su pratile ta dostignuća. Moramo spoznati da su korupcija i organizovani kriminal problem ovog društva, mi na to moramo da otvorimo oči, moramo da damo odgovore na ta pitanja. Ja sam uvjeren da će Evropski savez kao najsvježija, najnovija politička, evropska snaga biti veoma brzo i najjača snaga na političkoj sceni Crne Gore,“ naveo je Vujović. 

Gdje se kao društvo nalazimo nakon četiri godine od promjene vlasti ukazao je Miloš Vukanović – istoričar koji je dio Evropskog saveza. 

“Nalazimo se u situaciji da se problemi koje smo kao društvo imali 2020. nisu riješeni već sve one niti koje su nas vezale kao društvo polako bivaju nagrizane. Princip socijalne mobilnosti apsolutno ne postoji ako niste vezani za određenu partiju koja je lojalna nekom centru moći van države. U Crnoj Gori ne postoji održiva zelena politika koja je osnov savremenog društva. Naša medijska scena je ugušena, dok pričaju da nam je javni servis osavremenjen, mi dobijamo propagandu iz perioda jula. Sve to se dešava dok je naša javna, medijska, kulturna scena kontaminirana najekstremnijim desničarskim pristupima,“ naveo je istoričar, Miloš Vukanović. 

 Vukanović ističe da bi nasuprot tim problemima Crna Gora trebala da gradi budućnost na suživotu svih zajednica u Crnoj Gori. 

“Nalazimo se pred borbom iz koje moraju da izađu zapadno-evropske vrijednosti. Ne vrijednosti evrospkih autokratija koje se nažalost nalaze u Evropi, nego evropske vrijednosti vladavine prava, ljudskih prava i poštovanja našeg kulturnog nasljeđa,“ dodao je Vukanović. 

Na trenutno stanje ekonomije u Crnoj Gori tokom panela se osvrnuo Mirza Mulešković – ekonomski analitičar.

“Moramo da targetiramo gdje Crna Gora može da bude konkurentna na evropskom tržištu, možemo da pronađemo nišu na evropskom tržištu gdje možemo da budemo konkurentni, a da bi to uradili moramo da imamo održiv, stabilan poslovni ambijent, a to je nešto što mi u ovom trenutku nemamo. Ako planiramo da budemo članica EU 2028. godine nemamo puno vremena, a mnogo je obaveza pred nama,” ispričao je Mulešković. 

Nakon panela, uslijedilo je glasanje kojim su se prisutni izjasnili o podršci Deklaraciji Evropskog saveza. Svi prisutni glasali su ZA i Deklaracija Evropskog saziva je dobila jednoglasnu podršku.

Na samom kraju  saradnja je formalizovana kroz formiranje Evropskog saveza, te su  potpisnici pristupili potpisivanju memoranduma koji predstavlja osnov za definisanje drugih dokumenata o daljem zajedničkom djelovanju, koje počinje od trenutka potpisivanja. Memorandum su potpisali Šehović, Belan i Vujović kao čelnici političkih subjekata koji čine okosnicu saveza.