Oko 100.000 ljudi širom svijeta ima ugrađene moždane implante koji otklanjanju nevoljne pokrete nastale usljed Parkinsonove bolesti, a naučnici sada eksperimentišu sa mogućnošću da se ova tehnika, koja se naziva još i “dubokom moždanom stimulacijom”, upotrijebi i za liječenje depresije i drugih poremećaja.
Tzv. duboka moždana stimulacija u današnje vrijeme, međutim, samo liječi, a nije u stanju i da prati sopstvenu efikasnost, djelimično i stoga što tako složena oboljenja kao što je depresija nemaju definisan “biološki popis”.
Zbog toga je Savezna vojna agencija za savremene istraživačke projekte SAD, poznatija kao DARPA, u četvrtak najavila da će ove godine preko 70 miliona dolara biti uloženo u razvoj moždanih implanta novog nivoa, bilo tako što će se sadašnja tehnologija poboljšati, ili tako što će se razviti nova.
Prema riječima Džastina Sančeza, menadžera ovog Darpinog projekta, naučnici danas “ne raspolažu tehnologijom koja može da dođe do signala koji precizno saopštavaju šta se događa u ljudskom mozgu”, te stoga DARPA pokušava da “nađe nov pristup tom problemu”.
Ovaj projekt, nazvan “Sistemski zasnovana neurotehnologija i razumijevanje radi liječenja neuropsihijatrijskih oboljenja”, dio je “moždane inicijative” Obamine adminsitracije, koja je najavljena ranije ove godine i ima za cilj da unaprijedi inovativnu bazičnu neurologiju.
Darpin deklarisani cilj je, pritom, pomoć brojnim povrijeđenim i mentalno oboljelim ratnim verteranima, koji pate od oštećenja mozga, sindroma posttraumatskog stresa i ozbiljnih depresija, a konkretan cilj je da se prije svega ustanovi detaljan model koji bi pokazivao kako se povrede ili bolesti kao što je depresija u ljudskom mozgu manifestuju, dok bi naredni korak bio da se konstruiše uređaj koji u realnom vremenu prati znake povrede ili oboljenja, adekvatno ih otklanja, i mjeri efekte tretmana. Rezultat bi predstavljalo nešto nalik na najsavremeniji pejsmejker za oboljenja mozga.
Testiranje će od samog početka biti izvođeno na životinjama i ljudskim subjektima, a koliko je široko polje manipulacija, pa i zloupotreba koje se vojsci i drugim strukturama moći ovim otvara, suvišno je i govoriti. Zbog toga novi program Darpa prati i tzv. Etički komitet, kao i Predsjednička komisija za bioetiku.
Koliki će biti njihov uticaj ostaje da se vidi, a o značaju koji se petogodišnjem projektu pridaje dosta govori i činjenica da je samo za ovu godinu DARPA za njega izdvojila 50, a Obamina administracija 100 miliona dolara.
(Blic)
