Intezivna tuga, strah, bijes i mržnja se često pominju kao psihički faktori koji sami ili u kombinaciji sa nekim somatskim faktorima predstavljaju preteču tijelesne bolesti.
Navedeni pokazatelji predstavljaju razlog za izmjenu klasičnog medicinskog modela nastanka bolesti, psihosomatskim modelom u okviru koga se psihološkim elementima pridaje značajano mijesto u etiologiji bolesti, ne negirajući pri tome i značaj drugih faktora.
Bolest nastaje kada se harmoničnost čovjekovog psihofizičkog funkcionisanja poremeti uz pomoć nekih disharmoničnih činioca koji dolaze ne samo zbog prirodnog propadanja i starosti čovjeka, već u mnogo većoj mjeri zbog njegovog pogrešnog načina mišljenja, disfunkcionalnih osjećanja i načina doživljavanja sebe i svoje okoline. Ličnost u svojoj cijelokupnoj složenosti učestvuje ne samo u nastanku bolesti, već određuje i tok i oporavak od tijelesne bolesti.
Nedavno sam čula izjavu rođake muškarca u srednjem životnom dobu, koji se već dugo vremena oporavlja od posljedica saobraćajnog udesa (kompresija kičmene moždine), da kaže: “Prije bi se on oporavio da nije onako zadrt“. Svaka bolest je bolest određenog tipa ličnosti u kojoj se susreću i psihčki i somatski činioci. Ovdje se logično nameće pitanje: ima li, u tom slučaju, bolesti koje nisu psihosomatski uslovljene?
Početak XXI vijeka karakteriše porast kardiovaskularnih oboljenja koje su postale vodeći uzrok smrtnosti u mnogim zemljama svijeta. Poznato nam je da je koronarna bolest srca rezultat interakcije somatskih, sredinskih Iibihejvioralnih činilaca. Pored dobro poznatih somatskih uzroka za nastanak bolesti, psihološki faktori rizika sudjeluju u velikom procentu nastanka tegoba.
Krajem prošlog vijeka u žiži interesovanja našla su se istraživanja povezanosti stanja straha i kardiovaskularnih oboljenja. Veliki broj istraživača ukazao je na povezanost paničnog poremećaja i kardiovaskularnih oboljenja. Postoje i brojna istraživanja koja ukazuju na povezanost anksioznosti i koronarnih bolesti srca, poput infarkta miokarda i nagle srčane smrti. Utvrđeno je da su anksioznost, tenzija i potiskivanje ljutnje osnovne psihološke karakteristike udružene sa aterosklerozom.
Zajedno sa anksioznošću, istraživanja pokazuju da se hostilnost i depresija ubrajaju u negativne emocije koje utiču na pojavu koronarne bolesti srca. Kod osoba koje pokazuju znake hostilnosti, pronađena je udruženost ove emocije sa ishemijom miokarda, infarktom miokarda i aritmijama opasnim po život, a statističke analize ukazuju da je 2,4% srčanih udara godišnje praćeno ljutnjom.
Istraživanja i kliničko iskustvo ukazuju da koronarni bolesnici imaju povišen nivo anksioznosti i agresivnosti, te visoko izraženu dimenziju neuroticizma. Sve navedeno potvrđuje tezu da u bolesti zadatak ljekara nije samo da liječe oboljeli organ, već je neophodan i tretman ličnosti oboljelog, jer se u njegovoj ličnosti kriju brojni psihološki faktori koji ne samo da dovode do bolesti, već i kasnije otežavaju njeno liječenje.
(Izvor:Žena Sam Ja)
