Neumorni radoznalac i vrhunski poznavalac prirode i istorije napisao je 20 knjiga o istraživanju svijeta, a o njegovim ekspedicijama snimljeno je 11 filmova. Ovdje nam prenosi i dio svog iskustva.
Hanberi Tenison smatra se jednim od najvećih britanskih istraživača i nosilac je britanskog ordena za zasluge i počasni doktor nauka Univerzieta Plimut.
On uvjereno kaže da se tri najveća nova izazova za one koji žele da se bave istraživanjem nalaze upravo na našoj planeti.
To su krošnje tropskih kišnih šuma, koje istraživači danas mogu da priđu balonima punjenim vrelim vazduhom i u kojima sve vrvi od novih vrsta, pećine (otkriveno je svega 10 osto pećina na svijetu) i koralni grebenovi, o kojima danas, zahvaljujući pametnoj tehnologiji, možemo više da saznamo.
Hanberi-Tenison ističe da će naučni centri širom svijeta rado otvoriti vrata svima koji žele da istražuju, pod uslovom da im se obrate na pravi način.
“Ako želite da bude istraživač, idite u neki od istraživačkih centara, postoje odlični u Peruu, i recite: ‘Spreman sam da perem podove, ali da li mogu da se vratim kada budete tražili džinovske vidre, da veslam.’ To što nemate diplomu nije prepreka ako ste spremni da radite”, kaže ovaj naučnik, upozoravajući da je stvar veoma hitna, jer kišne šume mogu biti uništene prije nego što otkrijemo koliko su uzbudljive i zanimljive.
Centralna Amerika, Kostarika
Ovdje postoje ogromne mogućnosti za različita istraživanja - od kišnih šuma i divljeg svijeta pa sve do ruševina drevnih civilizacija. “Preporučio bih istraživanja na cijelom području Centralne Amerike - tamo ima odličnih istraživačkih stanica, u kojima možete bezbjedno da radite zanimljive stvari, npr. u Panami i Kosta Riki (Monteverde klaud forest). U Centralnoj Americi ima i bezbroj izgubljenih gradova i arheoloških spomenika. Gvatemala je puna hramova Maja koji još nisu otkriveni.”
Kišna šuma Amazona
Region poznat kao Amazonija jedan je od najvećih prirodnih resursa na svijetu, jer šume prerađuju ugljen-dioksid u kiseonik. Oko 20 odsto svjetskog kiseonika proizvode amazonske kišne šume. Novo područje naučnog istraživanja su krošnje kišnih šuma, za koje naučnici vjeruju da se u njima krije polovina živih vrsta koje postoje na svijetu. “Posvetio sam ogromnu količinu vremena istražujući različite dijelove Amazona i za života sam bio svjedok nestajanja velikog dijela tih oblasti. Tamo ima dobrih istraživačkih stanica, u kojima postoje odlični uslovi za rad.”
Kišna šuma Konga
Druga po veličini tropska kišna šuma na svijetu zahvata teritoriju šest država (Kameruna, Centralnoafričke Republike, Republike Kongo, Demokratske Republike Kongo, Ekvatorijalne Gvineje i Gabona).
“Ovaj region obiluje sukobima. Ima otmica, ubistava, silovanja. Ovo je izuzetno opasno mjesto, ali je baš zbog toga i jedno od najzanimljivijih.”
Sjeverni Mjanmar
Subtropske šume Zlatnog trougla (Mjanmar, Laos i Tajland) spadaju među najslabije istražena mjesta na svijetu. Zbog daljine i zategnutih političkih prilika, naučna istraživanja svedena su na minimum, ali je ova oblast poznata kao područje velikog biološkog diverziteta.
“To je jedno od najuzbudljivijih područja koja tek treba da budu istražena, jer je zbog ratova i nepristupačnosti mali broj ljudi stigao dovde. U sjevernom Mjanmaru postoji čudesna kišna šuma, koju niko nije obišao još od 1920. godine. Oblast je 60 godina u ratu, koji ju je, na neki način, sačuvao, ali sada Kina vrši pritisak na burmansku vladu da je otvori i omogući prolazak gasovoda kroz nju. Zato je veoma važno da naučnici stignu u tu oblast i istraže je prije nego što se pojave buldožeri i sve unište.”
Mulu, Borneo
Nacionalni park Gunung Mulu, koje se, kao svjetska baština, nalazi pod zaštitom UNESCO-a, krije neke od najvećih pećina na svijetu, kao i drevne tropske šume. Iako se organizuju turistički obilasci pećina, neke od njih predstavljaju pravi izazov i ni u kom slučaju nisu pogodne za početnička istraživanja.
“Sedamdesetih godina sam vodio najveću ekspediciju Kraljevskog geografskog društva u istoriji, kada sam 130 naučnika poveo u 15-dnevno istraživanje kišne šume. Otkrili smo 24.000 novih vrsta. Zbog velikog uništavanja kišne šume, Mulu je danas izolovani nacionalni park, ostrvo, dok je ranije bio dio velikog ekosistema. Uprkos tome, to je i dalje odlično mjesto za istraživanje. Mulu ima i najveći sistem pećina na svijetu: Komora Saravak se prostire na dužini od pet kilometara unutar planine.”
Veliki koralni greben, Australija
Najveći sistem koralnih grebenova, koji se nalazi u Koralnom moru, blizu obale Kvinslenda, na sjeveroistoku Australije, i prostire se na dužini od oko 2.000 kilometara, sastoji se od 400 vrsta korala, na kojima živi više od 1.500 vrsta ribe i 4.000 vrsta mekušaca. Veliki koralni greben obuhvata 2.500 pojedinačnih grebenova i više od 900 ostrva.
“Veliki koralni greben je, u izvjesnom smislu, prilično slabo istražen - idite i radite u jednom od tamošnjih centara, tamo stalno otkrivaju nove vrste. Koralni grebenovi odumiru usljed zagađenja i zagrijevanja okeana, pa je neophodno što prije obaviti istraživanja. Posao nije opasan, ali da biste mogli da ronite morate da imate diplomu o položenom ispitu Udruženja profesionalnih istruktora ronjenja (PADI).”
Marijanski rov
U zapadnom Pacifiku se nalazi najdublja tačka svjetskih okeana, koja formira granicu između dvije tektonske ploče: Pacifičke ploče i Filipinske ploče.
“Nalazi se na dubini od 10 kilometara - nezamislivo hladno i mračno mjesto. Istraživači su se tamo spustili 1960. i otkrili crve duge šest metara, školjke i misteriozna nepoznata stvorenja koja žive na izolovanom termalnom izvoru. Budući da tamo dolje nema sunčeve svjetlosti, taj živi svijet je nastao pomoću hemosinteze.”
Kamčatka, Rusija
Poluostrvo Kamčatka, dugo 1.000 kilometara, poznato je kao “zemlja vatre i leda” zbog više od 200 vulkana, od kojih su mnogi aktivni, i područja vječitog snijega i leda. U ovoj oblasti živi najveća populacija medvjeda u Rusiji, a rijeke obiluju ribom.
“Najveći dio Sibira je veoma dosadan, ali Kamčatka je veoma uzbudljiva. U priobalnim područjima Sibira živi više urođeničkih plemena nego Indijanaca u Brazilu. Za vrijeme komunizma oni su pretrpjeli iste teškoće kao brazilska plemena. Ono što je uzbudljivo kada je Kamčatka u pitanju jeste činjenica da se nalazi na istoj geografskoj širini kao Britanska ostrva, ali nema golfsku struju, što objašnjava nastanak permafrosta.”
(Blic)
