Endometrioza je bolest tipična je za žene u plodnom dobu, a glavni simptom je dismenoreja, odnosno bolna menstruacija i bol u karlici - piše Lisa.

Mada endometrioza nije toliko podmukla koliko se vjeruje, da bi se otkrila na vrijeme i ublažile njene posljedice, nije dovoljan ginekološki pregled jednom godišnje.

Dijagnoza se postavlja kombinacijom nalaza - anamneza, fizikalni pregled, laboratorijske analize, ultrazvuk, laparoskopija, a po potrebi i magnetna rezonanca, kolonoskopija i citoskopija.

Ovu bolest karakteriše rast sluznice (endometrijuma) van materice gdje se normalno nalazi. Bolest je hronična i povezana sa cikličnim promjenama steroidnih hormona. Kod žena u reproduktivnom periodu, učestalost endometrioze je 10-15 odsto.

Postoji više teorija koje objašnjavaju nastanak ove bolesti, a najprihvaćenija je ona koja govori o povratnom krvarenju iz materice u trbušnu duplju za vrijeme menstruacije. Ta krv nosi i ćelije sluznice materice, koje se dalje usađuju na druga mjesta, najčešće na jajnicima, jajovodima, crijevima, zidovima male karlice.

Takođe, u kombinaciji sa nekim faktorima, one počinju da rastu i da se razmnožavaju - u prvoj fazi menstrualnog ciklusa rastu, a u drugoj se preobražavaju. Kada za vrijeme menstruacije padne nivo hormona, one se odvajaju od mjesta gdje su se usadile i tu dolazi do krvarenja.

Dijagnoza endometrioze se obično postavi kasno; od pojave prvih simptoma u prosjeku prođe 8-9 godina, i to u specijalizovanim ustanovama i najčešće u vezi sa utvrđivanjem uzroka neplodnosti. Učestalost endometrioze kod neplodnih žena je velika i iznosi 30- 40 odsto.

Najčešći simptomi su bolne menstruacije, bolovi pri polnom odnosu, bol u maloj karlici, poremećaj mjesečnog ciklusa, preobilno menstrualno krvarenje ili krvarenje između dva ciklusa, kao i neplodnost.

Liječi se hormonski, odnosno hirurški, u zavisnosti od toga da li se radi o blažem ili težem obliku. S obzirom na to da je endometrioza često praćena nepolodnošću, kod žena koje žele da rađaju pribjegava se postupku asistirane reprodukcije, a pritom im se savjetuje da zatrudne što prije.

Faktori rizika

Mogućnost za nastanak endometrioze veća je kod žena koje su:

- prvu menstruaciju dobile prije 11-12. godine

- nisu koristile oralnu kontracepciju

- imaju cikluse kraće od 27 dana

- menstrualno krvarenje traje im duže od 7 dana

- odgađaju rađanje poslije 30. godine