U jednoj od neobjavljenih studija, istraživači su napravili vještački ljudski hromozom u laboratoriji od hemijske građe.
Velika Britanija daće nekoliko desetina miliona funti za istraživanja na polju sintetičke biologije, uključujući i međunarodni projekat stvaranja svih 16 individualnih hromozoma gljivice kvasca, čime očekuju da će nastati prvi sintetički organizam sa kompleksnim genomom.
Sintetički kvasac sa vještačkim hormozomima na posljetku može biti platforma za nastanak novih bioloških materijala, poput antibiotika ili vakcina, dok će vještački ljudski hromozomi biti korišćeni za pravljenje zdravih kopija gena u oboljelim organima ili tkivima kod ljudi sa genetskim bolestima.
Istraživači uključeni u projekat rekli su da za sad nemaju plan da stvaraju vještačke ljudske ćelije, budući da u Velikoj Britaniji ne bi mogli da dobiju odobrenje za tako nešto.
Međutim, naučnici iz Amerike i Japana već su napredovali u pravljenju “mini” ljudskih hromozoma.
Natalej Kuprina iz američkog Nacionalnog instituta za proučavanje kancera u Merilendu dio je tima koji je napravio gentski modifikovanog miša sa dodatnim ljudskim vještačkim hromozomima u ćelijama.
To je prvi put da tako napredan oblik sintetičkih ljudskih hromozoma biva napravljen “od nule”.
“Svrha ovog projekta je stvaranje sistema za dopremanje gena u ljudske ćelije i proučavanje uloge gena u njima”, rekla je ona za britanski The Independent.
“To ima svoju primjenu u genskoj terapiji”.
Sintetička biologija se okvirno definiše kao dizajniranje novih oblika života stvaranjem novog genetskog rasporeda koji ne postoji u prirodi.
Kuprina kaže da konvencionalna genska terapija koristi vektore poput virusa kako bi ubacila gene u hromozome, ali to često izaziva nepredviđene probleme. To sa novim sistemom navodno nije slučaj.
Pol Frimont sa Imperijal koledža u Velikoj Britaniji, jedan od vođa projekta stvaranja sintetičkog kvasca, kaže da su ljudski vještački hromozomi mnogo manji od prirodnog.
“Postoji velika razlika između stvaranja dijelova hromozoma i kompletne hemijske sinteze istog. Koliko ja znam, niko nije napravio cijeli ljudski hromozom. Ako bismo predložili ovaj projekat, dobili bismo dozvolu”, kaže on.
Projekat za pravljenje 16 vještačkih hromozoma kvasca i ubacivanje istih u praznu ćeliju predstavljao bi prekretnicu.
To bi bio prvi put da sintetički eukariotski organizam sa kompleksnim genomom sačinjenim od hromozoma bude proizveden u laboratoriji.
Izvor (Nezavisne novine)
