Javna potrošnja u periodu januar – septembar 2021. godine iznosila je 1.594,3 miliona eura ili 32,7% BDP-a, i manja je za 87,6 miliona eura ili 5,2% u odnosu na planiranu, dok je u odnosu na prethodnu godinu manja za 80,6 miliona ili 4,8%, prvenstveno usljed niže realizacije kapitalnih izdataka, kao i transfera institucijama, pojedinicima, nevladinom i javnom sektoru,pojasnili su iz Ministarstva.

Polazeći od kretanja prihoda i rashoda, u periodu januar - septembar 2021. godine, ostvaren je kako se dodaje, deficit javnih finansija u iznosu od 59,0 miliona eura ili 1,2% BDP-a, što je za 85,8 miliona eura ili 59,3% manje u odnosu na planirani, dok je u odnosu na deficit ostvaren u istom periodu 2020. godine manje za 296,2 miliona eura ili 83,4%.

BUDŽET CRNE GORE

Trend ostvarenja pozitivnog budžetskog rezultata započet u junu tekuće godine nastavljen je i u trećem kvartalu.

"Budžetski suficit u tromjesečnom ovogodišnjem periodu (jun, jul i avgust), kao i ostvareni primarni suficit u septembru rezultat je prevashodno efekata ljetnje turističke sezone, kao i unaprijeđene poreske discipline usljed implementacije elektronske fiskalizacije poreskih registar kasa. Takođe, izdaci koji su realizovani u iznosu nižem od planiranog u značajnoj mjeri su doprinijeli ostvarenju suficita", saopšteno je.

U periodu januar - septembar 2021. godine dinamika kretanja budžetskih prihoda i rashoda uticala je na ostvarenje deficita budžeta u iznosu od 64,6 miliona eura ili 1,3% BDP-a, koji je za 108,7 miliona  ili 62,7% manji u odnosu na planirani. Devetomjesečni deficit je manji za 268,3 miliona eura ili 80,6% u odnosu na isti period 2020. godine.

Prema tome, deficit budžeta je sa 3,5% BDP-a, koliko je iznosio u periodu januar - maj, smanjen na 1,3% BDP-a za januar - septembar 2021. godine.

Izvorni prihodi budžeta u periodu januar - septembar 2021. godine iznosili su 1.344,6 miliona eura ili 27,5% BDP-a, što je u odnosu na uporedni period 2020. godine više za 178,6 miliona eura ili 15,3%, dok je u odnosu na plan više za 7,2 miliona eura ili 0,5%. 

"Najveći rast u odnosu na planirane prihode, kao i u odnosu na isti period prethodne godine, zabilježen je kod prihoda po osnovu PDV-a u iznosu od 38,7 miliona eura ili 8,5%, odnosno 104,7 miliona eura ili 26,9%, što je najbolji indikator oporavka ekonomske aktivnosti nakon zabilježenog pada od preko 15% u 2020. godini. Takođe, implementacija elektronske fiskalizacije poreskih registar kasa doprinijela je ostvarenom dobrom rezultatu po osnovu naplate ove kategorije.

Uprkos činjenici da još nijesu usvojena predložena zakonska rješenja koja su predviđala povećanje akciza na pojedine akcizne proizvode, a koja su u skupštinskoj proceduri od sredine maja, prihodi od akciza nastavljaju da bilježe rast u odnosu na planirane i to za 5,3 miliona euraili 3,0%. U poređenju sa istim periodom 2020. godine, naplata akciza je veća za 28,9 miliona eura ili 18,9%", saopšteno je.

Značajan rast u odnosu na prethodnu godinu zablježen je i kod kategorije ostali prihodi u iznosu od 16,4 miliona eura ili 54,1% kao posljedica uplate dobiti ostvarene u 2020. godini od privrednih društava u većinskom vlasništvu države. U odnosu na plan, ova kategorija je manja za 12,1 miliona eura ilil 20,6% kao rezultat činjenice da se prilikom planiranja uzima procjena finansijskih rezultata privrednih društava, a uplate su shodno njihovim konačnim finansijskim iskazima.

Prihodi od poreza na dohodak niži su u odnosu na plan u iznosu od 15,5 miliona eura ili 15,3%, kao rezultat planiranih, a nerealizovanih efekata Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o porezu na dohodak fizičkih lica zbog neusvojenog Predloga zakona o poreskoj administraciji, kojim je trebalo da budu stvorene pretpostavke za ubiranje prihoda po osnovu oporezivanja neprijavljenih prihoda, a koji je u skupštinskoj proceduri od sredine maja ove godine. U odnosu na isti period prethodne godine, prihodi od poreza na dohodak su veći za 3,1 miliona  ili 3,8%.

Izdaci budžeta u periodu januar - septembar 2021. godine iznosili su 1.409,2 miliona eura ili 28,9% procijenjenog BDP-a i u odnosu na planirane manji su za 101,5 miliona eura ili 6,7%. U odnosu na isti period 2020. godine, izdaci budžeta manji su za 89,6 miliona eura ili 6,0%.

Iz Ministarstva ističu da je manje ostvarenje u odnosu na planirane zabilježeno kod gotovo svih kategorija izdataka.

"U strukturi budžetskih izdataka, tekući izdaci ostvareni su na nivou od 611,5 miliona eura i manji su za 36,2 miliona eura ili 5,6% u odnosu na planirane. U poređenju sa istim periodom prethodne godine, tekući izdaci su na istom nivou kao i za devet mjeseci 2020. godine.

Kapitalni izdaci su realizovani u iznosu od 107,8 miliona  što je za 55,6 miliona  ili 34,0% manje od planiranih, dok su u odnosu na izvršenje u istom periodu 2020. godine manji za 41,0 miliona eura ili 27,6%. Ostvarenje kapitalnih izdataka u najvećoj mjeri opredjeljuje realizacija koja zavisi od dinamike izvođenja radova, a očekuje se da bude značajno poboljšana u predstojećem periodu, posebno imajući u vidu rokove za završetak izgradnje prioritetne dionice autoputa", saopšteno je.

U odnosu na prethodnu godinu, veće ostvarenje izdataka zabilježeno je kod sljedećih kategorija:

-Bruto zarada i doprinosa na teret poslodavca u iznosu od 30,0 mil. € ili 8,1% usljed povećanja zarada u sektorima zdravstva i prosvjete, kao i različitog tretmana fonda bruto zarada Univerziteta Crne Gore tokom 2020. godine u odnosu na period privremenog finansiranja tokom 2021. godine.

-Otplate obaveza iz prethodnog perioda kao rezultat prinudne naplate po osnovu duga „Montenegro Airlines“ prema „Aerodromi Crne Gore“.

-Otplate garancija usljed izvršenih obaveza po osnovu aktivirane garancije po kreditu kineske Exim banke, za brodove Crnogorske i Barske plovidbe.

LOKALNA SAMOUPRAVA

Izvorni prihodi budžeta jedinica lokalne samouprave u periodu januar - septembar 2021. godine iznose 190,7 miliona eura ili 3,9% BDP-a i veći su u odnosu na ostvarenje u istom periodu 2020. za 36,9 miliona eura dok su u odnosu na planirane manji za 9,0 miliona eura.

Izdaci budžeta lokalne samouprave  u periodu januar - septembar 2021. godine iznose 185,1 miliona eura ili 3,8% BDP-a, što je za 9,0 miliona eura više u odnosu na isti period 2020. godine, dok su u odnosu na plan izdaci veći za 13,9 miliona eura.

U posmatranom periodu 2021. godine zabilježen je suficit lokalne samouprave u iznosu od 5,6 miliona eura ili 0,1% BDP-a.