Prema riječima Maje Marinović, saradnice na programima CGO, trend ukazuje da kontinuirano raste broj građana i građanki koji izražavaju zabrinutost nad pravcem kretanja države Crne Gore.

Procent onih koji smatraju da se Crna Gora kreće u pogrešnom ili veoma pogrešnom pravcu, po decembarskom CG pulsu, prelazi polovinu (51.6%), dok manje od trećine taj pravac vidi kao dobar ili veoma dobar. Natprosječno veće nezadovoljstvo postojećom situacijom izražavaju Crnogorci i manje brojni narodi. Ovo mišljenje je zastupljeno i među mlađom populacijom i onima višeg obrazovnog nivoa. Suprotnog stava su građani i građanke srpske nacionalnosti - navodi Marinović.

Više od četvrtine mišljenja da je gore nego u vrijeme kad je DPS rukovodio, petina smatra da je sve isto

Nešto više od sedmine (13.8%) građana i građanki cijene da je nakon godina dana rada ove Vlade i godinu i po od uspostavljanja nove parlamentarne većine mnogo bitnih stvari promijenjeno na bolje, dok je oko trećine (31.1%) vidi neke manje promjene. Više od četvrtine (26.9%) je mišljenja da je gore nego u vrijeme kad je DPS rukovodio, a petina (29.9%) smatra da je sve isto, odnosno da se ništa bitno ni kvalitativno nije promijenilo. I u ovom dijelu se, navodi se,  natprosječne razlike identifikuju na etničkoj ravni, pa su tako pozitivniji građani i građanke srpske nacionalnosti, dok osjetne boljitke najmanje prepoznaju manjinski narodi, Crnogorci, ali mladi ljudi i oni višeg obrazovnog nivoa.

„Ovi podaci treba da budu pažljivo analizirani pažljivo od strane sadašnje parlamentarne većine i Vlade jer su oni snažan pokazatelj iznevjerenih očekivanja građana i građanki“, ocijenila je Daliborka Uljarević, izvršna direktorka CGO-a u osvrtu na istraživanje.

Jedan od ključnih političkih događaja u decembru bio je potpisivanje Memoranduma o saradnji od strane imeđu URE, SNP-a, CIVIS-a, i manjinskih stranka (Bošnjačke partije, Force i Albanske alternative). Taj čin ima podršku skoro polovine građana i građanki, dok oko petine ima negativan stav, a trećina nema mišljenje.  Većinsko je i uvjerenje da će Memorandum doprinijeti prevazilaženju polarizacije u društvu ili da daje važan doprinos demokratizaciji društva i uključenju manjina. Svaki deseti građanin, pak, Memorandum vidi i kao sredstvo za rušenje Vlade, a isti broj i onih koji su stava da taj dokument pomaže DPS-u da se vrati na vlast, napominje Marinović.

Izlaz iz tekuće političke krize vanredni izbori 

Mišljenja oko povlačenja Inicijative za izglasavanje nepovjerenja Vladi od strane opozicije su podijeljena.

Tako nešto više od trećine  vjeruje da je to taktički potez i da će opozicija brzo ponovo podnijeti Inicijativu i imati većinu za smjenu Vlade, dok skoro isti broj građana i građanki smatra da je to bio propagandni potez opozicije i da ona nema većinu za smjenu niti će je imati. Značajan je i broj onih koji ne mogu da se odrede oko ovog pitanja.

Izlaz iz tekuće političke krize najčešće se vidi u hitnom raspisivanju vanrednih parlamentarnih izbora (28.1%). Slijede oni koji smatraju da je ključ u smjeni ove Vlade i uspostavljanju prelazne/manjinske Vlade na rok od oko pola godine ili godinu tokom kojih bi bili održani novi izbori. Nešto malo više od šestine smatra da ova parlamentarna većina treba da nastavi da funkcioniše kao do sada, a kad je riječ o zagovornicima rekonstrukcije Vlade više je onih koji podržavaju rekonstrukciju bez premijera Zdravka Krivokapića (15.3%) nego sa njim na čelu (9.3%).

Formiranje Tužilačkog savjeta u punom kapacitetu dugo je na društveno-političkoj agendi i tek juče je okončano u Skupštini Crne Gore. U istraživanju koje je sprovedeno neposredno prije razriješenja ovog pitanja, odgovornima za zastoj u ovom procesu označavaju se najčešće konstituenti parlamentarne većine zajedno odnosno DF, Demokrate i URA, ali se posebno naglašava i odgovornost Demokratskog fronta, pa Demokrata, opozicije i najmanje URE. Gotovo petina građana i građanki nema stav o ovom pitanju - navodi Marinović.

Ubjedljiva većina građana i građanki Crne Gore smatra da prilikom glasanja u Skupštini poslanici treba da se orijentišu prema javnom interesu, odnosno onom što je najbolje za građane i u skladu sa preporukama EU.  Mali je broj onih koji misle da poslanici treba da prate isključivo partijski stav, a minimalan onih koji smatraju da to glasanje treba da se usmjerava uvijek suprotno u odnosu na političke protivnike.

“Ovo i jedan od rijetkih stavova u kojem su građani ujedinjeni bez obzira na pol, starost, obrazovni profil, etničku ili partijsku pripadnost iako takav pristup često nije blizak onima koji ih predstavljaju u Skupštini što je indikator njihove fokusiranosti na partikularni a ne javni interes,” kazala je u komentaru Daliborka Uljarević.

Jedan od presedana koji je obilježio decembar je nedolazak ministarke prosvjete, nauke, kulture i sporta, Vesne Bratić, na raspravu o njenoj interpelaciji, pri čemu to nije ni prvi njen nedolazak na poziv poslanika, a ni nekih drugih ministara. Građani i građanke u velikoj većini (62.6%) cijene da je obaveza svakog ministra/ke da dođe u Skupštinu na poziv poslanika, a posebno kad se raspravlja o njegovoj/njenoj smjeni, a gotovo sedmina je i stava da nedolazak nekog ministra/ke na poziv poslanika predstavlja ponižavanje Skupštine kao institucije.

Poseban segment decembarskog istraživanja odnosio se na spoljno-političke oslonce kroz vizuru građana i građanki.

“Očekivano, najveći broj njih tu vidi Evropsku uniju, koja je prepoznata i kao glavni donator institucijama i organizacijama u Crnoj Gori, ali i kao izvor najvećih stranih investitora u u našoj zemlji. Takođe, u pomenutim segmentima izdvajaju se još Rusija, SAD, Srbija, i u značajnije manjem obimu Njemačka, Turska i Kina“, naglasio je Vuk Čađenović, izvršni direktor Damar agencije analizirajući taj dio pitanja.

„Efekte izazovne ekonomske situacije mnogi građani i građanke snažno osjećaju, pa tako kad saberu sve prihode svog domaćinstva, preko 72% njih smatra da teško ili veoma teško mogu da plate neophodne račune. Nasuprot njima tek svaki peti građanin može lako ili veoma lako da pokrije svoje troškove. I to je jedno od rijetkih pitanja u kojima se poništavaju razlike među građanima“, zaključio je Vuk Čađenović.

CG puls predstavlja zajedničku inicijativu CGO-a i DAMAR-a u pravcu stvaranja ambijenta u kojem će se odluke od značaja za strateško oblikovanje društva u pravcu demokratizacije i evropeizacije donositi na osnovu pouzdanih podataka i temeljnih analiza. Ideja vodilja DAMAR-a i CGO-a je da kroz empirijske podatke, koji se mjesečno plasiraju, pomognu svima koji žele da u fokusu imaju građane i građanke, a što bi trebalo da vodi unaprjeđenju kvaliteta javne debate o važnim pitanjima, ali i podizanju nivoa odgovornosti svih aktera.

Prikupljanje podataka je obavljeno CAPI metodom, od 21. do 26. decembra 2021. godine, na troetapnom stratifikovanom slučajnom uzorku koji je obuhvatio 1001 građanina i građanku Crne Gore.

Maja Marinović, saradnica na programima