“Dok ne stignu skeneri dozvolićemo da roba ulazi samo na (prelazu) Merdare jer se bezbjednosna situacija nije promijenila”, rekao je Kurti.

Kurti je rekao da očekuje da će Sjedinjene Države i Evropska unija pomoći Kosovu da obezbijedi skenere koji će biti instalirani na svim graničnim prelazima, kako bi se osiguralo da roba koja ulazi iz Srbije ne predstavlja bezbjednosni rizik po Kosovo.

Ponovio je stav da te mjere nikada nisu bile ekonomske već bezbjednosne.

Ambasador Njemačke na Kosovu Jorn (Rohde) Rode pozdravio je ovu odluku Vlade u Prištini.

“Ovo označava važan korak ka deblokadi CEFTA-e. Podržaćemo Kosovo da osigura bezbjednosne potrebe i pratimo procese na graničnom prelazu”, napisao je Rode na mreži X.

Predsjednik Srbije Aleksandar Vučić izjavio je da od vlasti Kosova očekuje da, i pored povlačenja odluke o zabrani uvoza srpskih proizvoda preko prelaza Merdare, “daju sve od sebe” da zapravo onemoguće slobodan protok robe i usluga.

“To je važno za srpsku privredu, ali da li će oni dati sve od sebe da to zaustave – da. On (Kurti) će sad da izmisli skenere, pa će ih čekati 22 mjeseca i stalno će tako nešto da izmišlja”, ocijenio je Vučić 7. oktobra.

Odluka Vlade Kosova o ukidanju zabrane uvoza robe iz Srbije dolazi nakon pritisaka iz Njemačke, koja je insistirala da se time šteti Centralnoevropskom ugovoru o slobodnoj trgovini (CEFTA) i Berlinskom procesu, inicijativi koja ima za cilj da pomogne ekonomski razvoj šest zemalja Zapadnog Balkana i njihovo približavanje Evropskoj uniji (EU).

Deseti samit Berlinskog procesa se održava 14. oktobra, a iz Vlade Kosova su prošle nedjelje za Radio Slobodna Evropa naveli da rade na tome da deseta godišnjica ove regionalne inicijative bude uspješna.

Vlada Kosova je odluku o zabrani uvoza robe iz Srbije donijela sredinom jula 2023. godine iz “bezbjednosnih” razloga, nakon što je trojicu kosovskih policajaca uhapsila srpska policija. Iako su, u međuvremenu, kosovski policajci pušteni, odluka o zabrani uvoza srpske robe je ostala na snazi.

U međuvremenu su privrednici sa sjevera Kosova krajem decembra prošle godine kosovskim vlastima predali peticiju kojom su tražili da se povuku mjere Vlade o zabranu uvoza robe iz Srbije.

I iz Privredne komore Srbije su u nekoliko navrata pozivali Vladu Kosova da ukloni “štetne blokade” zbog kojih posljedice trpe i srpske i kosovske kompanije.

Takođe, EU je iznijela stav da su mjere kosovskih vlasti u suprotnosti sa sporazumom CEFTA i u suprotnosti sa duhom Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju Kosova sa EU.

Ipak, Kosovo je do sada ostajalo pri stavu da se radi o bezbjednosnim a ne ekonomskim mjerama.

Kosovo je dio Berlinskog procesa od osnivanja 2014. a neki od potpisanih sporazuma u okviru ove regionalne inicijative su sporazum o međusobnom priznavanju ličnih karata, univerzitetskih diploma, profesionalnih kvalifikacija, te saradnja u oblasti saobraćaja, energetike, ekologije, digitalizacije i rominga.

S druge strane, Kosovo je član CEFTA-e od 2007. godine ali je predstavljeno posredstvom Misije-a UN na Kosovu (UNMIK).

Vlada Kosova je zatražila da se ovo predstavljanje Kosova promijeni, a Njemačka je nedavno ponudila “rješenje” u zamjenu za ukidanje zabrane uvoza robe iz Srbije, odnosno da uz ime Kosova stoji zvjezdica uz fusnotu koja ukazuje da status Kosova nije konačno riješen.