Nevladina organizacija “Probudi se” koja okuplja građane albanske nacionalnosti reagovala je nakon što su vlasti postavile spomenik srednjevjekovnog srpskog vladara u centru Skoplja.

Prema istorijskim zapisima, Dušan je krunisan za srpskog cara 1346. godine u Skoplju. I dok Srbi slave cara Dušana kao nacionalnog heroja, ova nevladina organizacija naziva ga “okupatorom zapadnog Balkana” koji nema šta da traži u prestonici Makedonije.

- Podizanje spomenika srpskom okupatoru govori o krizi identiteta ili o srbofiliji onih koji su ga tu stavili- kaže se u saopštenju ove organizacije.

Spomenik je postavljen ove nedjelje na novom “Mostu civilizacija” u centru Skoplja, u sklopu Vladinog projekta renoviranje glavnog grada nazvanog “Skopje 2014”. Spada među 30-tak statua koje predstavljaju istorijske ličnosti iz regiona, od antičkih vremena do Srednjeg vijeka.

Car Dušan je bio jedan od najuspješnijih srpskih vladara i pod njegovom vlašću Srbija je postala vodeća država u regionu. U Skoplju je 1349. godine donio ustav Srpskog carstva poznat kao Dušanov zakonik, najznačajnijeg pravnog akta srednjevjekovne Srbije. Dušan je i uzdigao Srpsku pravoslavnu crkvu sa ranga arhiepiskopije na rang patrijaršije.

Albanci na Balkanu, međutim, ne prisjećaju se srpskih vladara sa nostalgijom ili simpatijom, najviše zato što je kraljevina Srbija poslije pada Otomanskog carstva u Evropi 1912. godine završila sa značajnim djelovima teritorije na kojima su Albanci bili većinsko stanovništvo. “Probudi se” navodi da spomenik Dušanu, čiju je izgradnju platila Vlada premijera Nikole Gruevskog, a naručili ga bivši lideri skopske opštine Centar, potvrđuje antialbanski karakter projekta “Skoplje 2014”.

U oktobru je novi predsjednik opštine Centar Andrej Zernovski pristao na podizanje spomenika slavnim Albancima na teritoriji opštine kako bi smanjio napetosti između Makedonaca i albanske manjine. Gradonačelnik koji je došao na vlast pre šest mjeseci izjavio je kako neće sprječavati postavljanje tri spomenika Albancima uprkos činjenici da se uopšteno protivi nastavku rada na projektu “Skoplje 2014”.

Međutim, kipovi albanskog pisca Pjetra Bogdanija, katoličkog sveštena Josifa Bagerija i Nedžata Agolija, ministra u prvoj makedonskoj vladi 1945. godine, još nisu postavljeni na svoja postolja, iako su ona već podignuta.